NOWY STARY TANDEM W numerze 11/94 opisywaîem interfejs Tandem CD+IDE, przeznaczony do "karcianych" Amig. Niedawno otrzymaliômy nowâ wersjë pakietu, wyposaûonâ w zaktualizowane oprogramowanie. Rafaî Wiosna Warto przypomnieê, do czego sîuûy Tandem CD+IDE. Otóû jest to karta typu Zorro II, która umoûliwia podîâczenie CD-ROM-u oraz dwóch twardych dysków AT-Bus (IDE). Karta jest wyjâtkowo prosta (za tym idâ teû jej rozmiary -- chyba jest to najmniejsze urzâdzenie Zorro II na rynku) i nie oferuje nic poza moûliwoôciâ komunikacji z urzâdzeniami zewnëtrznymi. Oznacza to, ûe twarde dyski, stosowane razem z CD+IDE, nie mogâ byê "bootowalne", czyli nie moûna ich uruchamiaê z komputera. Jak widaê, Tandem najlepiej nadaje sië do rozszerzenia moûliwoôci Amigi, wyposaûonej juû w twardy dysk (np. stary maîy dysk SCSI) -- uûywanie Tandema bez twardego dysku nie ma sensu. Tandem CD+IDE wspóîpracuje z CD-ROM-ami firmy Mitsumi i -- co nowe w testowanej wersji sprzëtu -- z dowolnym CD-ROM-em Atapi (IDE). Oprogramowanie samo rozpoznaje typ napëdu (po wskazaniu wybranego device'a -- dla Mitsumi jest to "tandemcd.device", dla twardego dysku i CD-ROM-u Atapi -- "tandemat.device"). Program instalacyjny, znajdujâcy sië na dyskietce dostarczanej do zestawu, jest bardzo prosty w uûytkowaniu i wykona wîaôciwie wszystko za uûytkownika. Jedynâ rzeczâ, którâ trzeba wskazaê programowi, jest device i numer urzâdzenia w tymûe device, gdzie podîâczony jest CD-ROM. Zainstalowanie twardego dysku wiâûe sië wîaôciwie tylko z przegraniem zbioru AT z dyskietki do szuflady Expansion partycji systemowej startowego dysku komputera. Uûytkownicy systemów 2.0 powinni mieê zainstalowany Workbench 2.1, gdyû w przeciwnym wypadku instalacjë CD-ROM-u bëdâ musieli dokoïczyê rëcznie, zmieniajâc pliki "S:user-startup" i "DEVS:Mountlist". Tandem CD+IDE nie dziaîa z systemem 1.3 lub starszym. Oprócz programu instalacyjnego na dyskietce znajduje sië takûe program sîuûâcy do tworzenia partycji i formatowania twardego dysku, podîâczonego do Tandema, oraz inne programy, przeznaczone do obsîugi CD-ROM-u, takie jak np. odtwarzacz pîyt muzycznych. Najwaûniejszym programem, który potrzebny jest do obsîugi CD-ROM-u, jest system plikowy (filesystem) o nazwie CacheCDFS2. Umoûliwia on odczytywanie pîyt CD, zapisanych w najpopularniejszym formacie ISO 9660 (wszystkie poziomy oraz rozszerzenie Rockridge), a takûe macintoshowe dyski HFS. CacheCDFS2 ma wbudowane mechanizmy pamiëci typu cache (pamiëê podrëczna), dziëki której operacje odczytu czësto uûywanych plików albo odczytu katalogu dysku sâ wykonywane o wiele szybciej niû normalnie, bez korzystania z pamiëci podrëcznej. Waûnâ rzeczâ, która wchodzi w skîad oprogramowania dostarczanego z CD+IDE, jest emulator Amigi CD32. Przeznaczony jest on dla Amig z koôêmi AGA (a wiëc tylko dla A4000). Umoûliwia zasymulowanie ukîadu Akiko oraz rozszerzeï systemu 3.1, który jest montowany w CD32 (o ile oczywiôcie uûytkownik nie ma go w swoim komputerze). Pewne problemy zwiâzane z emulatorem moûe sprawiaê fakt, ûe A4000 wyposaûona jest w procesor MC68EC030 albo MC68040 oraz nierzadko pamiëê Fast RAM. Niektóre (úle napisane) gry i aplikacjë mogâ nie dziaîaê w takim ôrodowisku. Do pakietu dostarczane sâ dwie ksiâûki -- pierwsza opisuje instalacjë i wykorzystanie czëôci CD-ROM-owej, a druga (doôê gruba) tyczy twardych dysków. Szczególnie ta druga jest interesujâca, gdyû zawiera wiele przydatnych informacji o instalacji i uûytkowaniu HDD. Tandem jest ôwietnym rozwiâzaniem dla uûytkowników A2000/A3000/A4000, którzy chcieliby rozszerzyê moûliwoôci komputera, a co najwaûniejsze -- wyposaûyê go w CD-ROM. Moûliwoôê podîâczenia tanich napëdów Atapi jest na pewno zaletâ tego rozwiâzania. Z czym dziaîa Tandem CD+IDE? Przez zîâcze CD-ROM -- z dowolnym CD-ROM-em firmy Mitsumi porozumiewajâcym sië z komputerem przez specjalne zîâcze opatentowane przez të firmë. Sâ to napëdy o symbolach LU005S, FX001S i FX001D. Testowaliômy z tym ostatnim. Przez zîâcze IDE -- z dowolnym twardym dyskiem AT-Bus (Tandem CD+IDE nie ma sztucznej bariery pojemnoôci dysku, który jest w stanie obsîugiwaê, jakâ moûna spotkaê w starszych pecetach -- nawet dyski typu Fast ATA-2 o pojemnoôci rzëdu 1 GB bëdâ dziaîaê z CD+IDE), a takûe z nowszymi CD-ROM-ami Atapi (nowsze, tzn. oferowane obecnie -- starsze modele nie do koïca realizujâ protokóî Atapi). Testowaliômy dyski z IBM 170 MB oraz CD-ROM-em Hitachi o poczwórnej szybkoôci odczytu, dostarczonym przez firmë ANPA z Warszawy, tel. (022) 497936. Nazwa: Tandem CD+IDE (wersja Atapi) Komputer: Amiga ze zîâczem Zorro II Dostarczyîa: Eureka, Wrzeônia, tel./fax (066) 362714 Cena: Tandem -- 260 zî z VAT CD-ROM Hitachi -- 400 zî + VAT Wykonanie: 6/10 Obsîuga: 8/10 Montaû: 9/10 Instrukcja: 8/10 Cena/jakoôê: 8/10 Ogólnie: 8/10