TRUDNO CIË BYîO POKOCHAÊ, AMIGO...

<txt>Dlaczego jest tak úle, skoro jest tak dobrze? Pytanie
idiotyczne i groteskowe, ale od czego zaczâê tekst, który ma byê
zupeînie rzeczowy i powaûny w tak kabaretowej wrëcz sytuacji.
Nie wiadomo, co sië tak naprawdë stanie z Amigâ. Jej uûytkownicy
budujâ najeûonâ drutem kolczastym barykadë, oddzielajâcâ
"lamerów" od "elity", pecetowcy pëkajâ ze ômiechu, patrzâc na nas
jak na nieszkodliwych maniaków. My zaô spokojnie i nonszalancko
twierdzimy, ûe nasze maszynki to najlepsze komputery na ôwiecie,
budujâc owo przekonanie na kruchych podstawach, jakimi sâ
"odlotowe" demka, kiczowate obrazki i monotonne, jak przemówienia
Wîadysîawa Gomuîki, muzyczne moduîy. Z góry zaznaczam, ûe nie
zamierzam nikogo obraûaê, ale o tym póúniej.
 
Na razie chciaîbym spojrzeê na Amigë z pozycji przeciëtnego
uûytkownika, który do (nazwijmy to nieco eufemistycznie)
profesjonalnej, a w kaûdym razie zawodowej pracy z tym komputerem
zostaî niejako zmuszony. Moûe sië mylë, ale taki punkt widzenia
pozwala najobiektywniej stwierdziê, czemu coraz wiëcej ludzi
zapomina o Amidze, przesiadajâc sië na pecetowe klony.
 
Cztery lata temu wraz z grupâ zapaleïców "wyprawiîem sië z motykâ
na sîoïce" -- konkretnie zaô podjâîem sië zadania stworzenia
lokalnej miejskiej stacji telewizyjnej, emitujâcej swój wîasny
program i telegazetë. Udaîo sië i obecnie nasza telewizja "chodzi
jak burza", ale doôwiadczenia nabyte po drodze sâ syntetycznym
skrótem dziejów Amigi w Polsce.

Kompletujâc sprzët do studia telewizyjnego naleûaîo pomyôleê o
komputerze zarówno do oprawy graficznej programów, jak i emisji
telegazety. Jasne, ûe jedynym komputerem, który mógî speîniê te
zadania, byîa Amiga. W owym czasie pecety nadawaîy sië do
tworzenia grafiki, tak jak trabant do rajdu Camel Trophy.

Nabyliômy wiëc dwie "przyjacióîki" -- A2000 i A500. Przyznajë sië
bez bicia, ûe z Amigâ przedtem nie miaîem do czynienia -- znaîem
jâ tylko z kilku artykuîów, przeczytanych w jakichô komputerowych
czasopismach. Poczâtkowy zachwyt przerodziî sië szybko we
wôciekîoôê i chëê obîoûenia klâtwâ firmy Commodore. O zakupie
jakiegokolwiek licencjonowanego oprogramowania moûna byîo jedynie
pomarzyê. W dziedzinie osprzëtu byîo podobnie. Przez wiele
miesiëcy szukaîem firmy, która sprzedaîaby mi genlock, skaner i
twardy dysk. Nawiasem mówiâc, przy oprogramowaniu, którym wówczas
dysponowaîem, owe urzâdzenia byîy raczej zbyteczne. Software
wyglâdaî imponujâco (zaznaczam, ûe ze zdobyciem tych "cudeniek"
teû byîy kîopoty): Deluxe Paint III, Demo Maker i gwóúdú programu
-- Video Generic Master -- program, który pozwalaî zapëtlaê
rozmaite rodzaje scrollingu. Za pomocâ owego VGM-a emitowaliômy
telegazetë (czcionki pracowicie spolszczaîem systemowym FED-em).
Osobny cyrk byî z wirusami, zwîaszcza zaô z Saddamem, który
panoszyî sië bezkarnie.  Programy antywirusowe i inne narzëdzia
naleûaîy do rarytasów trudnych do zdobycia. Îatwo sobie wyobraziê
ogólny efekt tego wszystkiego -- byîo to chyba troszkë ûaîosne.
Najbardziej wôciekaîo mnie to, ûe doskonale zdawaîem sobie sprawë
z moûliwoôci drzemiâcych w "przyjacióîce" -- cóû z tego, skoro
nie dawaîo sië ich wydobyê. Naleûy jeszcze wziâê pod uwagë, ûe
polskojëzycznej literatury, dotyczâcej Amigi, nie byîo wówczas na
rynku. Do wszystkiego trzeba byîo dochodziê samodzielnie.

Maîo nie oszalaîem z radoôci, gdy po zdobyciu programu TV Show
udaîo sië za pomocâ jego "plejki" skleciê telegazetë z grafikâ,
wykonywanâ Deluxe Paintem. Zapewne ktoô obdarzony wiëkszym niû
mój talentem informatycznym potrafiîby osiâgnâê lepsze efekty. Ja
jednak w nawale pracy nie miaîem czasu na mozolne wgryzanie sië w
tajniki systemu i samodzielne programowanie. Potrzebne mi byîo po
prostu wygodne i funkcjonalne narzëdzie do pracy. Niestety, ubogo
skonfigurowana i oprogramowana Amiga takim narzëdziem nie byîa.

W wiëkszych miastach, gdzie istniaîo jakieô konkretne amigowskie
ôrodowisko, gdzie dziaîaîy rozmaite kluby i gieîdy sytuacja
naturalnie wyglâdaîa o wiele lepiej. W Kwidzynie jednak w owym
czasie zdobyê moûna byîo jedynie gry -- tego towaru istotnie nie
brakowaîo.
 
Znajomi pecetowcy patrzyli na mojâ szarpaninë z pobîaûliwym
uômiechem. Wcale sië im nie dziwië, twardy dysk i solidne
oprogramowanie byîo dla nich standardem. Sklepy oferujâce
wszystko, co tylko moûliwe, do peceta znaleúê moûna byîo co parë
kroków. Fakt -- za pomocâ ich maszyny nie daîo sië wykonaê
najprostszej nawet animacji -- o takim programie jak choêby
Deluxe Paint mogli sobie jedynie pomarzyê. Kolorowe obrazki to
jednak nie wszystko.

Z czasem sytuacja zaczëîa sië poprawiaê. A1200 z twardym dyskiem
to juû niezîe narzëdzie do pracy. W tej chwili kolega, który
zajmuje sië oprawâ komputerowâ programów naszej miejskiej
telewizji, dysponujâc wcale nie nazbyt rozbudowanâ A1200 tworzy
grafikë nie gorszâ niû ta, którâ widzimy w publicznej telewizji.
Jednak te pierwsze pionierskie lata narobiîy sporo zîego. Wiele
osob rozczarowaîo sië wówczas do Amigi i wybraîo inny komputer.
Znam ludzi zajmujâcych sië zawodowo pecetami, którzy twierdzâ, ûe
Amiga jest naprawdë ôwietna -- cóû z tego, skoro sîabo
oprogramowana -- jedyne profesjonalne programy dla naszego
ukochanego komputera sîuûâ do tworzenia i obróbki grafiki. Tego
Amidze nie moûna odmówiê, ale -- jak juû wspominaîem wczeôniej --
nie samâ grafikâ czîowiek ûyje.

Ja sië zawziâîem i zostaîem przy Amidze. Kocham ten komputer, nie
jestem jednak zaôlepiony i widzë, co dzieje sië na rynku pecetów.
Czy sië to komuô podoba, czy nie -- "blaszaki" rozwijajâ sië
niezwykle dynamicznie. Jeszcze niedawno mogliômy zakasowaê je
moûliwoôciami graficznymi Amigi -- teraz juû nie. Takûe i na tym
polu uûytkownicy PC nie majâ kompleksów. Natomiast my w
dziedzinie np.  DTP jesteômy daleko z tyîu. Pracowaîem na wielu
amigowskich edytorach tekstu -- jest wôród nich wiele dobrych --
jednak w porównaniu z najnowszymi programami dla PC sâ po prostu
przeciëtne.  Nie bez znaczenia jest teû fakt, ûe "blaszanki"
szybko taniejâ. Za sumë potrzebnâ do solidnego skonfigurowania
Amigi moûna juû kupiê peceta o analogicznych jak ona
moûliwoôciach graficznych, (naturalnie do zastsowaï telewizyjnych
nie bëdzie sië nadawaî, ale przecieû stosunkowo niewielu ludzi
dziaîa w dziedzinie desktop video).  No i co nie jest bez
znaczenia, bëdzie to maszyna szybka oraz dobrze oprogramowana.
Nie ma co ukrywaê -- w tym momencie komputer zgodny ze standardem
PC, kupiony za trzydzieôci kilka milionów jest bardziej
uniwersalny niû Amiga. Mogë uûywaê go np. do celów DTP, do
projektowania ukîadów elektronicznych, mogë nieúle "pogierczyê" i
zajâê sië obróbkâ grafiki -- o jakoôci nie gorszej niû amigowska.
Argument, ûe Amiga jest taïsza, zdecydowanie odpada -- nikt chyba
nie myôli o powaûnej pracy na "goîej" Amci, a rozszerzenia
pamiëci, dopalacze, napëdy CD i twardziele kosztujâ...
Najwaûniejsze jest jednak coô innego -- nabywajâc peceta ma sië
pewnoôê, ûe nie zabraknie do niego osprzëtu i programów. W
wypadku Amigi pewnoôci tej nie mamy. Istotne jest to, ûe
produkcjâ Amigi zajmuje sië tylko jedna firma, bëdâca w stanie
zrobiê z tym komputerem, co jej sie tylko spodoba. Natomiast taki
np. IBM moûe spokojnie zwinâê interes i nikt z uûytkowników PC na
tym nie ucierpi. Poza tym Amiga na polskim rynku sîuûy nie tylko
do grania jedynie dziëki grupie wspaniaîych zapaleïców -- ludzi
skupionych wokóî redakcji Magazynu AMIGA. Gdyby nie oni, my,
przeciëtni uûytkownicy Amigi, moglibyômy tylko marzyê o takich
rzeczach jak spolszczony system operacyjny, (nawiasem mówiâc, z
lipcowego numeru MA dowiedziaîem sië, ûe polskie Locale to juû
przeszîoôê) czy moûliwoôê robienia wydruków z polskimi znakami.
Jest to piëkne, godne podziwu i romantyczne, ale czy tak naprawdë
normalne i funkcjonalne? Pachnie to trochë partyzantkâ.

Co do drukarek, jest tu osobny problem. Chciaîem kupiê sobie
najnowszâ atramentówkë HP-DeskJet 540. Niestety, raczej
zrezygnujë z tego zakupu. Powód jest prosty -- caîe sterowanie
drukarkâ odbywa sië na drodze programowej. Mimo polskiego
sterownika preferencje wydruku Workbencha nie pozwolâ mi na peîne
wykorzystanie moûliwoôci tej zgrabnej i funkcjonalnej
drukareczki. Nie mam moûliwoôci drukowania w trybie
"oszczëdnoôciowym" i wychodzi na to, ûe iloôê atramentu potrzebna
do wydrukowania np. Wordworthem jednej strony formatu A4
wystarczyîaby na okoîo 3-4 strony wydruku jakimkolwiek pecetowym
procesorem tekstu.

Ôwiat jest juû tak urzâdzony, ûe wygrywa niekoniecznie to,
co najlepsze, lecz to, czego jest najwiecej. Ludziom, którzy proszâ
mnie o radë, jaki komputer kupiê do domowej póîprofesjonalnej pracy,
polecam Amigë -- jednak w gîëbi duszy uwiera mnie drobne ziarenko
wâtpliwoôci. Tym bardziej, ûe sieê sklepów, sprzedajâcych Amigë i
potrzebne do niej akcesoria, zaczyna sië kurczyê...

Niekorzystnie -- w porównaniu z rynkiem dla PC -- wyglâda teû
sprawa programów wydawanych na CD-ROM-ach. W wypadku Amigi sâ to
gîównie kolekcje grafik, tekstur, obiektów itp. Bardzo to miîe,
lecz skrëca mnie z zazdroôci, gdy widzë, co na srebrnych krâûkach
ma mój znajomy kloniarz -- doskonaîe profesjonalne programy do
nauki jëzyków, encyklopedie, atlasy, pîyty zawierajâce np.
historië ôwiatowego kina z bardzo dobrej jakoôci fragmentami
filmów. Moûe sië mylë, moûe i dla Amigi istniejâ analogiczne
wydawnictwa -- jeûeli tak jest, to apelujë do redakcji MA --
piszcie o takich programach zamiast zamieszczaê recenzje pîyt CD
z rozebranymi panienkami (vide MA z lipca 95). Jak wyglâda
panienka bez odzienia, kaûdy wie, chyba wiëc szkoda cennego
miejsca w czasopiômie na tego typu artykuîy.  Najwiëkszy zaô ûal
mam do ludzi ze scenowej Elity. Doprawdy -- mówië to bez krzty
ironii -- jestem peîen podziwu dla ich umiejëtnoôci.  Dlaczego
jednak ograniczajâ oni swojâ dziaîalnoôê do tworzenia demosów,
obrazków i moduîów. Przecieû znajâc tak dobrze tajniki
programowania, moûna tworzyê pereîki, które dorównajâ, a nawet
przegoniâ moûliwoôciami programy pisane dla komputerow PC.
Problem ten poruszaî w jednym z numerów MA kolega Miklesz --
doprawdy znakomity znawca Amigi. Jedno z jego stwierdzeï
niezwykle mnie zbulwersowaîo -- otóû, powiedziaî on, ûe gdyby
elitarnym scenowcom ktoô zapîaciî, to pisaliby ôwietne programy.
Zgadzam sië -- nikt nie bëdzie pracowaî za darmo, ale czy
doprawdy jest to problem nie do rozwiâzania? Czy np. pod
skrzydîami Magazynu AMIGA nie moûna stworzyê firmy skupiajâcej
takich specjalistów? Obecnie polskie programy pisane gîównie w
AMOS-ie nie potrafiâ, niestety, nikogo "rzuciê na kolana".
Organizujâc rozmaite konkursy na dema i moduîy nie wyprowadzimy
nigdy Amigi na szersze wody. Pozostanie ona elitarnâ zabawkâ,
ewentualnie komputerem uûywanym jedynie w studiach telewizyjnych
(nawiasem mówiâc, nie jest pewne, czy i z tego terenu nie wyprâ
jej "blaszanki" i Macintoshe).

Przez ostatnie cztery lata poznaîem nieúle Amigë i nie zamierzam
z niej rezygnowaê -- nawet jeôli sytuacja zawodowa zmusi mnie do
zakupu "blaszaka" czy Maca nie pozbëdë sië swej "przyjacióîki".
Nie dziwië sië jednak specjalnie ludziom, którzy nie majâ
przekonania do komputerów z amigowej rodzinki. Natomiast co do
"wojny" pomiëdzy uûytkownikami pecetów i amigowcami sprawa ta
jest niepotrzebnie rozdmuchiwana. Ludzie rozsâdni potrafiâ
spojrzeê na obydwa modele komputerów obiektywnie -- np. w jednym
z pecetowskich czasopism (tytuîu nie podajë, by nie zostaê
posâdzony o chëê robienia komuô reklamy) znalazîem bardzo
pochlebny opis Amigi 4000.

Na koniec tego moûe nieco przydîugiego tekstu chciaîbym zwróciê
sië osobiôcie do Kolegi Miklesza. Chodzi mi konkretnie o jedno ze
sformuîowaï, którego uûyî w ognistym sporze z panami Orzechowskim
i Ertmanem.

Drogi Kolego Miklesz! Szanujë bardzo Twojâ wiedzë i gîëbokie
przywiâzanie do Amigi. Jednak pisanie o kimô (mam na myôli Twój
list z lipcowego numeru MA), ûe jest plagiatem Korkiego, to cios
poniûej pasa. Powiedz mi, drogi Kolego Miklesz, kto upowaûniî Cië
do naigrawania sië z ludzi cierpiâcych na zespóî Downa? W tym
momencie nie obraziîeô pana Ertmana, lecz pozbawiîeô godnoôci
wszystkich ludzi takich jak Korki. Jest to szczególnie
oburzajâce, gdy przypomnimy sobie artykuî "Amiga i
niepeînosprawni" z czerwcowego numeru MA. Wiecej umiaru i taktu
Kolego Miklesz. Nie sprowadzaj Magazynu AMIGA do poziomu
brukowego pisemka.

Jacek Sadkowski