DOPALACZ DLA AMIGI 500 Niedawno przedstawiony ukîad prostego turbo do Amigi 500 okazaî sië hitem numeru. Oto jego nieco bardziej "profesjonalna" wersja. Stanisîaw Szczygieî (Stanley) Nawet nie podejrzewaîem, ûe artykuî o moûliwoôci przyspieszenia starej Amigi 500 moûe byê przyjëty z takim zainteresowaniem. Przedstawiony byî raczej jako ciekawostka... Skoro jednak tak wielu Czytelników zainteresowaîo sië przedstawionym wczeôniej schematem, tym razem prezentujë rozwiâzanie opracowane przez Livio Plosa (przy wspóîpracy Joerga Richtera), dostëpne w Internecie. O ile ukîad przedstawiony wczeôniej byî projektem moûliwie najprostszym, ten jest juû skomplikowany. Od razu wiëc uwaga: jeôli nie masz doôwiadczenia w budowaniu ukîadów elektronicznych lub Twoja praktyka jest niewielka -- zrezygnuj z samodzielnego tworzenia i powierz je osobie bardziej doôwiadczonej. Schemat ukîadu jest konstrukcjâ zîoûonâ, a najmniejszy bîâd w realizacji moûe spowodowaê bardzo kosztowne uszkodzenie Twojego komputera! Zostaîeô ostrzeûony! (redakcja nie pokrywa strat zwiâzanych z nieodpowiedzialnâ dziaîalnoôciâ Czytelników). Caîoôê skîada sië z dwu ukîadów: samego ukîadu akceleratora oraz przeîâcznika pracy (szybkoôci). Pokazuje to szczegóîowo schemat blokowy urzâdzenia. Wszelkie potrzebne do pracy sygnaîy pobierane sâ wyîâcznie z gniazda procesora. Zasada pracy Na ogóî nie przedstawiam zasad pracy urzâdzeï, wychodzâc z zaîoûenia, ûe dobry elektronik i tak odczyta je bez problemów, a zîemu nawet dobry opis nie wystarczy. Temu choêby zawdziëczam szybkie zauwaûenie bîëdu w poprzednim artykule. Odstâpië jednak od tej zasady, gdyû informacje te mogâ sië przydaê przy uruchamianiu ukîadu (poprawnie zmontowany powinien ruszyê od razu!). W ukîadzie moûna wyodrëbniê 3 czëôci: 1) Ukîad generatora 14 MHz, zbudowany na ukîadzie U4, U4a. Czëstotliwoôê ta otrzymywana jest przez XOR-owanie sygnaîu 7 MHz z sygnaîem 7 MHz opóúnionym o 35 nanosekund (dwa ukîady RC). 2) Ukîad korekcyjny sygnaîu DTACK, umoûliwiajâcy wîaôciwâ synchronizacjë pracy szyny systemowej -- ukîady U2 i U3a. 3) Ukîad generujâcy sygnaî E i poprawnie synchronizujâcy pracë procesora podczas dostëpu do portów 8520 -- U3b, U5. Generalna zasada pracy jest wiëc taka sama -- podwojenie szybkoôci taktowania procesora. Bardzo rozbudowany zostaî jednak ukîad poprawnej wspóîpracy przyspieszonego procesora z Amigâ. Zapewnia to po pierwsze znacznie bardziej wiarygodnâ pracë -- szczególnie podczas korzystania ze stacji dysków (stary ukîad czësto miaî z tym problemy), a takûe moûliwoôê bezpiecznego przeîâczania szybkoôci pracy "w trakcie" pracy komputera. W poprzednim rozwiâzaniu taka zmiana powodowaîa natychmiastowe zawieszenie sië komputera. Zastosowane w schemacie ukîady scalone powiny byê serii "F" -- wolniejsze mogâ nie podoîaê potrzebom. Osoby szczególnie zaznajomione z elektronikâ mogâ siëgnâê po ukîady CMOS, ale ten krok radziîbym wyîâcznie naprawdë dobrym fachowcom, ze wzglëdu na wyûsze koszty, a jednoczeônie znacznie wiëkszâ îatwoôê ich uszkodzenia (o komputerze juû nie wspominajâc). Uwagi o pracy Moûna zastosowaê dowolny procesor serii MC68000 lub MC68010. Konieczne jest tylko, by byî dostosowany do prëdkoôci akceleratora... Konieczna jest wiëc przy tym uwaga odnoônie procesorów MC68010, gdyû najszybsza ich wersja to 12 MHZ. Jeôli chcemy wiëc taki procesor, konieczna jest zamiana ukîadu 74LS86 na odpowiednik serii F (74F86) oraz przygotowanie naprawdë solidnego chîodzenia ukîadu procesora. Chîodzenie takie jest bezwzglëdnie potrzebne -- nie chîodzony ukîad bëdzie "wariowaî" juû po paru sekundach od chwili wîâczenia prâdu. Nadmieniam tylko, ûe tak "przewatowany" procesor bëdzie miaî krótszâ ûywotnoôê niû w normalnych warunkach (nawet przy peînym chîodzeniu), choê w zamian za to otrzymamy szybszy dodatkowo o okoîo 10 procent procesor, moûliwoôê lokalizacji tablicy VBR w obszarze pamiëci Fast RAM... Decyzja naleûy do Ciebie, Czytelniku. Ukîad przeîâcznika szybkoôci Jak widaê ze schematu blokowego, przeîâczanie szybkoôci pracy nastëpuje z ukîadu 75F74 za pomocâ przeîâcznika. Elektronicznie przeîâczenie nastëpuje poprzez multipleksery 74F157. Ukîad poîâczeï dla multiplekserów pokazany jest na schemacie. Przy poprawnej pracy ukîadu w trybie turbo moûna zastanowiê sië nad potrzebâ jego instalacji. Przeîâczenie nastëpuje po podaniu napiëcia +5 V na wejôcie SWITCH INPUT (druga szybkoôê pracy po podaniu 0 V). Sygnaî SEL z ukîadu 74F74 jest sygnaîem wejôciowym dla multiplekserów. Sygnaî ten synchronizowany jest szybkoôciâ 7 MHz, wiëc przeîâczanie podczas pracy w tryb turbo i z powrotem nie powinno powodowaê zakîóceï dziaîania jakiegokolwiek programu. Przedstawiony ukîad jest wedîug mnie jednym z najlepszych (jeôli nie najlepszym) w dziedzinie "domowego" turbo do Amigi, pozwalajâc w naprawdë istotny sposób jâ przyspieszyê -- przy jednoczesnym zapewnieniu jej poprawnej pracy mimo wprowadzonych zmian. Pamiëtajcie jednak: samo przyspieszenie pracy to jedno, a nowoczesna konstrukcja nowszych Amig i grafika AGA to drugie. Nawet najlepsze turbo dla piëêsetki nie zamieni jej w nawet najgorszâ tysiâcdwusetkë... Pamiëtajcie teû, ûe mimo wszystko eksperymentowanie na ukîadach komputera nie jest bezpiecznâ zabawâ i przyspieszenie pracy moûe spowodowaê wiëkszâ awaryjnoôê -- w koïcu nie byîy one projektowane do pracy z prëdkoôciâ 14 MHz... Niemniej, jak widaê, mogâ...