NAPËD CD-ROM PLEXTOR 4 SPEED Zainteresowanie ôwiatem srebrnych krâûków opanowaîo juû takûe ôrodowisko amigowskie. Dobrze sië wiëc skîada, ûe mamy okazjë przedstawiê test jednego z bardziej profesjonalnych napëdów CD-ROM, uzyskanego od warszawskiej firmy SoftPoint. Stanisîaw Szczygieî (Stanley) Aby moûna byîo korzystaê z setek tytuîów, konieczne jest wyposaûenie komputera w czytnik CD-ROM. A czytniki, jak to urzâdzenia, mogâ byê taïsze, droûsze, lepsze, gorsze... Podstawowego podziaîu dokonuje sië wedîug interfejsu obsîugi: AT-Bus lub SCSI. Napëdy mogâ mieê róûnâ prëdkoôê transmisji danych: od 150 do 960 KB na sekundë! Trwaîoôê i precyzja pracy, automatyka obsîugi i moûliwoôê czytania zróûnicowanych standardów to jeszcze inne kryterium podziaîu. Od firmy SoftPoint otrzymaliômy do testowania jeden z nowoczeôniejszych, przeznaczonych do prac profesjonalnych, model czytnika CD-ROM. Jest nim PLEXTOR PX-43CS (internal -- znaczy wewnëtrzny) standardu SCSI-II. Wyglâd CD-ROM dotarî do redakcji w bardzo estetycznym, kolorowym opakowaniu z twardej tektury. Wewnâtrz niezbyt ciëûkiego pudeîka moûna znaleúê: -- kasetkë na krâûki CD; -- przewód SCSI: pîaski, 50-przewodowy; -- komplet ôrubeczek oraz specjalny sztyft do otwierania napëdu w wypadku awarii; -- gruby, kilkujëzyczny podrëcznik -- opis instalacji i obsîugi; -- prowadnice plastikowe do mocowania napëdu; -- sam napëd CD. Wszystkie wymienione elementy sâ owiniëte w folië i uîoûone w specjalnie wydzielonych miejscach w pudeîku. Sam napëd zabezpieczony jest przed urazami ksztaîtkami ze styropianu. W zîoûonym pudeîku nic sië nie przesuwa i nie uderza w sâsiednie elementy. Starannoôê opakowania robi wraûenie. Wzbudza ono przekonanie o jakoôci i nietuzinkowoôci "towaru" znajdujâcego sië wewnâtrz. Do wymienionych wczeôniej skîadników doîâczana jest takûe gwarancja od SoftPointu, wystawiona na firmowym papierze. Sam napëd ma kolor typowy dla urzâdzeï komputerowych, czyli szarobeûowy. Na panelu czoîowym widoczne sâ: -- zîâcze dla sîuchawek (mini jack stereo); -- regulator gîoônoôci dla sîuchawek; -- dwie diody informacyjne (Power ON/Busy oraz Disc In); -- przycisk Eject do wysuniëcia pojemnika z pîytkâ CD. Na tylnym panelu jest szereg zworek, gniazdo zasilania, zîâcze przewodu SCSI-50 pin, zîâcze audio. Wszystkie sâ jasno i wyraúnie opisane. Zîâcza sâ solidne, precyzyjnie wykonane. Chyba nie mo co dalej opisywaê: wyglâd jest najwyûszej klasy. Instalacja i obsîuga Plextor to czytnik CD, wyposaûony w interfejs SCSI-II. Oznacza to, ûe do jego obsîugi konieczny jest osobny kontroler tego wîaônie standardu. Na pecety polecane sâ kontrolery firmy Adaptec, na Amidze korzystalem z karty Oktagon SCSI-II (karta Zorro-II). Karta ta jednoczeônie obsîuguje dwa twarde dyski. Nadmieniam, ûe testy przeprowadzone byîy na Amidze 4000/030, 10 MB RAM. Instalacja dysku jest bardzo prosta: dysk doskonale pasuje do komputerowej "szufladki", ôrubeczki pasujâ do gwintów, a doîâczony przewód jest wystarczajâco dîugi na swobodne podîâczenie napëdu do kontrolera. Kolor doskonale harmonizuje z obudowâ czterytysiâczki. Uûytkownik zobowiâzany jest jedynie do poprawnego ustawienia numeru urzâdzenia SCSI (tak, by nie kolidowaîo ono z juû zainstalowanymi), oraz ewentualnie wyîâczenia terminatora. Standardowo napëd ma wîâczony terminator oraz ustawiony numer drugi. Instalacja sprzëtowa jest wiëc banalnie îatwa (trzeba jedynie umieê rozkrëciê obudowë, orientowaê sië w przewodach, zîâczkach itp.), mimo tego zostaîa doskonale opisana w podrëczniku. Dotyczy on wprawdzie peceta, ale instalacja jest taka sama bez wzglëdu na komputer. Uîatwia jâ takûe doskonaîe i czytelne oznakowanie na samym napëdzie CD oraz precyzja zîâcz -- dokîadnie pasujâ i trzymajâ mocno. Nieco wiëcej kîopotu sprawia instalacja programowa, gîównie dlatego, ûe trzeba mieê wîasne oprogramowanie. Ja skorzystaîem z popularnego systemu CacheCDFS. Instalacja zachodzi automatycznie -- po kilkudziesiëciu sekundach CD-ROM moûna juû obsîugiwaê. Zainstalowanie w systemie operacyjnym Amigi napëdu SCSI (podczas uruchamiania sterownika) wymaga wîoûenia dowolnego krâûka CD do kieszeni napëdu. Jest to prawdopodobnie wina samego sterownika oktagon.device mojej karty SCSI. Bez obecnoôci dysku komputer nie moûe zainicjalizowaê pracy napëdu. Oprócz tego drobiazgu program obsîugi CD-ROM-u nie ma najmniejszych problemów z instalacjâ napëdu. Jak sië przekonaîem, dalsza praca teû przebiega wzorowo! Plextor wymaga obsîugi rëcznej: wîoûony do pojemnika dysk trzeba wcisnâê do napëdu. Jest to mniej wygodne od zaîadunku automatycznego, ale teû zapewnia wiëkszâ trwaîoôê zarówno dysku, jak i napëdu. Szczególnie, gdy nastëpuje czësta "ûonglerka" dyskiem... Trwaîoôê ta dla Plextora okreôlona jest na sto tysiëcy godzin pracy -- to bardzo duûo. Dane techniczne Plextor PX-4XCS to napëd o tzw. poczwórnej szybkoôci. Umoûliwia on transmisjë danych z prëdkoôciâ do 600 KB na sekundë. Czas dostëpu wynosi 125 milisekund. CD-ROM wyposaûony jest w wewnëtrznâ pamiëê cache o pojemnoôci 256 KB. Umoûliwia to chwilowâ wymianë danych z prëdkoôciâ do 4 MB (synchronicznie)! Napëd umoûliwia odczyt wîaôciwie wszystkich istniejâcych formatów pîytek CD: CD-DA, CD-i, Video CD, CD-ROM XA Mode, Photo CD (form 1 i form 2). Wîaôciwie odczytaê na nim moûna wszystko, co da sië do niego wîoûyê... Czytnik moûe wspóîpracowaê na wielu platformach systemowych -- takich jak SUN, MAC, PC, MultiOS, Windows NT, Novell. Napëdy Plextor serii 4PLEX objëte sâ dwuletniâ gwarancjâ. Testujemy, oceniamy.... Testowanie polegaîo na próbie odczytania wszyskich moûliwych typów pîytek CD, które trafiîy w moje rëce. Wszystkie czytane byîy bez najmniejszych kîopotów. Szybkoôê pracy byîa wiëksza od oczekiwanej -- w czasie testów dochodziîa nawet do 620 KB/s!!! Równie doskonale spisywaî sië przy odczycie dysków muzycznych: jakoôê uzyskiwanych z niego dúwiëków byîa lepsza od tej, którâ uzyskujë z domowego odtwarzacza SHARP, takûe szybszy byî dostëp do poszczególnych utworów. Przy odczycie natomiast oprogramowania dawaî on komfort pracy równy niemal wolnemu twardemu dyskowi! Sam napëd pracowaî zaô wîaôciwie bezgîoônie i sië nie nagrzewaî. Warto tu wspomnieê raz jeszcze o îadowaniu krâûków CD: naleûy je najpierw umieôciê w specjalnym (choê standardowym) pojemniku (tzw. caddy) i rëcznie zaîadowaê do napëdu. Nie jest to tak wygodne jak îadowanie automatyczne, lecz, jak wspomniaîem, daje znacznie wiëkszâ trwaîoôê sprzëtu. Takûe zabezpieczone w ten sposób (bo w pojemnikach krâûki CD powinny zostaê i byê przechowywane) noôniki posîuûâ przez wiele lat. Pojemnik zostaje automatycznie "wypluty", gdy zaûâdamy tego programowo lub gdy naciôniemy przycisk Eject. Napëd Plextor jest napëdem profesjonalnym. Gwarantuje zarówno szybkâ, bezawaryjnâ pracë niemal z dowolnym systemem operacyjnym, jak i duûâ wytrzymaîóôê mechanicznâ, wysoki stopieï zabezpieczenia noônika... Wszystko to odbija sië, niestety, na cenie. Napëd nie jest jednak dla kaûdego. Producent przeznacza go do takich biur i urzëdów, w których pracuje sië gîównie z pîytkami CD -- do warunków znacznie przewyûszajâcych potrzeby przeciëtnego gracza, tam gdzie wiernoôê odczytu, trwaîoôê i pewnoôê poprawnej pracy warunkujâ poprawne funkcjonowanie firmy. Warto na koniec dodaê, ûe dla szczególnie wymagajâcych dostëpny jest juû w sprzedaûy napëd CD Plextor o szeôê razy wiëkszej prëdkoôci -- pozwala on na transmisjë danych aû do 960 KB na sekundë! Ocena? Jeôli bëdziemy oceniali z punktu widzenia profesjonalisty, nie liczâcego sie z kosztami, to jest to urzâdzenie doskonaîe. Dla przeciëtnego uûytkownika komputera pewnâ wadâ bëdzie cena (ok. 10 mln zî), ale mam peîne przekonanie, ûe napëd jest tego wart. Jeôli chodzi o inne problemy, to wspomnë jedynie o, niestety, braku polskiej wersji jëzykowej podrëcznika -- w chwili obecnej jest to juû niezgodne z obowiâzujâcym prawem! Warto, by firma SoftPoint dokonaîa potrzebnego tîumaczenia. Poza tym jednak czytnik jest po prostu dokonaîy. Ocena samego napëdu musi byê wiëc bardzo dobra. Starannoôê wykonania i opakowania, kultura pracy -- wszystko to zmusza do wystawienia napëdowi najlepszej z moûliwych ocen. Innym zaô problemem jest rëczna obsîuga -- podwyûsza ona trwaîoôê napëdu, ale nieco zmniejsza komfort pracy. Jednym zdaniem? Po prostu profesjonalny czytnik CD-ROM. Dystrybutor: SoftPoint, sp. z o.o. 00-204 Warszawa, ul. Sîonimskiego 1, tel. 635-80-03, 635-98-19 fax 635-69-50 wykonanie: 10/10 obsîuga: 9/10 montaû: 9/10 instrukcja: 6/10 cena/jakoôê: 8/10 ogólnie 9/10