M-TEC T1230/28 RTC-42 MHz ------------------------- DX4 W AMIDZE Firma M-Tec znana jest z wprowadzania na rynek amigowski rozwiâzaï ze ôwiata pecetów. Bardzo udanym ich produktem byîa karta turbo do A1200, którâ moûna byîo nazwaê DX2 (2 x 14 MHz). Teraz przyszedî czas na DX4 (3 x 14 MHz)! Rafaî Wiosna Nie zorientowanym w pecetologii wyjaôniam, ûe dla wygody firma Intel nazwaîa mianem "DX4" procesor z potrajanâ czëstotliwoôciâ zegara. Nie ma jeszcze procesorów "poczwórnych", ale gdy powstanâ, to bëdzie niezîy orzech do zgryzienia -- jak je nazwaê?... Moûe "DX4-2"? Obecnie goîa Amiga 1200 nie wzbudza wiëkszego entuzjazmu. Dziô "cool" systemem jest A1200 z HDD co najmniej 540 MB, MicroVitecem, CD-ROM-em i kartâ turbo z procesorem MC68EC030, taktowanym czëstotliwoôciâ przynajmniej 40 MHz. Nowa karta sprowadzana przez Eruekë moûe zainteresowaê osoby, których nie staê na wymienionâ konfiguracjë. Jak juû powiedziaîem, na pokîadzie urzâdzenia znajduje sië peîny procesor MC68030 (z MMU), taktowany potrojonâ czëstotliwoôciâ systemowâ, czyli 42 MHz. Podobnie jak w innych kartach, w M-Tecu moûna znaleúê miejsce pod koprocesor matematyczny (MC68881 lub MC68882 -- ten drugi zalecany), zarówno w obudowie PLCC, jak i PGA. Moûe on pracowaê w dwóch trybach -- synchronicznie, z czëstotliwoôciâ 14 lub 28 MHz, lub asynchronicznie, z czëstotliwoôciâ okreôlonâ oscylatorem (kwarcem), pod który podstawka jest zamontowana na karcie. Z tâ synchronicznoôciâ jest trochë nie tak. Zwykle praca synchroniczna oznacza "z tâ samâ czëstotliwoôciâ co procesor", tutaj jest inaczej. Instalacja koprocesora matematycznego moûe przysporzyê trochë problemów niedoôwiadczonemu uûytkownikowi. Przy zîym ustawieniu zworek, decydujâcych o pracy koprocesora, moûna wprowadziê komputer w stan ôpiâczki -- nie bëdzie sië uruchamiaî. Szczególnie widoczne jest to w momencie, kiedy decydujemy sië na pracë bez kwarcu taktujâcego. Pomocy przy zworkologii naleûy szukaê w instrukcji, jednakûe osoby, które nie "szprechajâ", czyli nie rozumiejâ niemieckiego, mogâ mieê problemy. Ponownie kîania sië polska instrukcja -- nie jestem pewien, ale chyba jest jakiô przepis mówiâcy, ûe produkty importowane powinny byê sprzedawane z polskâ dokumentacjâ... Na szczëôcie na koïcu doîâczanej broszurki znajdujâ sië obrazki, z których moûna wywnioskowaê, jakie powinno byê ustawienie zworek. Muszë jednak stwierdziê, ûe instrukcja, mimo ûe po niemiecku, wyglâda przyzwoicie. Przy 28-megahercowym modelu tej karty byî to ôwistek papieru, tutaj jest to kilkunastostronicowa broszurka, wydrukowana na papierze kredopodobnym. Oprócz koprocesora moûna, a nawet naleûy, dokupiê pamiëê RAM (maksimum 8 MB). Sâ to normalne SIMM-y 72-pinowe (32-bitowe, takie z bardzo wâskimi ôcieûkami îâczâcymi) wiëc nie bëdzie problemów z ich nabyciem. Wprawdzie moûna zainstalowaê na karcie 1 lub 2 MB pamiëci, jednak dopiero przy 4 MB moûna mówiê o komforcie pracy (ale dla niektórych programów to bardzo maîo -- np. dla LightWave). Bez pamiëci karta wîaôciwie nie przyôpieszy pracy komputera! Z pamiëciâ wiâûâ sië dwa problemy. Po pierwsze na karcie znajduje sië zîâcze dla jednego tylko SIMM-a. Uûytkownik chcâcy zwiëkszyê wielkoôê pamiëci musi wymieniê pakiety, nie moûe doîâczyê drugiego. Po drugie przy wîoûonym SIMM-ie 8 MB nie moûna uûywaê urzâdzeï instalowanych w gnieúdzie PCMCIA. Szczególnie mowa tu o wszelkich sterownikach CD-ROM. Wynika to z faktu, ûe pamiëê przeznaczona na obsîugë PCMCIA jest poîoûona w tym samym zakresie adresów co kolejne 4 MB z oômiomegabajtowego rozszerzenia. To bardzo waûna cecha M-Teca. Na karcie znajduje sië zarówno bateria, jak i zegar czasu rzeczywistego. Maîe, a cieszy. Dodatkowo do karty moûna doîâczyê sterownik SCSI przez specjalne zîâcze na spodzie M-Teca. Instalacja karty jest prosta. Tak jak inne tego typu urzâdzenie, M-Tec wkîada sië we wnëkë u spodu Amigi. Naleûy to robiê bardzo ostroûnie, aby nie zîamaê karty. W opakowaniu moûna znaleúê dyskietkë z przydatnymi programami. Najwaûniejszym jest SetCPU, którym moûna ustawiê parametry pracy procesora (takie jak pamiëci cache, tryb burst). Jest to rozszerzona wersja Commodore'owskiego rozkazu CPU. Drugim przydatnym programem jest DPU, który moûe nie wiâûe sië z kartâ turbo, ale bardzo przydaje sië wszystkim posiadaczom twardego dysku. Szkoda, ûe jest to doôê stara wersja 1.2. Osiâgi karty, mimo tego, ûe procesor taktowany jest czëstotliwoôciâ 42 MHz, sâ niûsze od dowolnej karty 40 MHz o ok. 20%. Osiâgi wg programu AIBB zamieszczone zostaîy w tabelce obok. Niestety -- coô za coô. Tym razem jest to szybkoôê kosztem ceny. M-Tec 42 MHz moûna poleciê osobom mniej zasobnym finansowo. Z 4 MB pamiëci, ale bez koprocesora, cena urzâdzenia jest niewiele wyûsza niû 50-megahercowy Blizzard. Nazwa urzâdzenia M-TEC T1230/28 RTC-42 MHz Komputer Amiga 1200 Cena karta turbo -- 730 zî 4 MB RAM -- 588 zî koprocesor 33 MHz -- 208 zî Dystrybutor Eureka, ul. Wojska Polskiego 13, 62-300 Wrzeônia, tel./fax (066) 362714 Wykonanie 8/10 Obsîga 8/10 Montaû 7/10 Instrukcja 5/10 Cena/jakoôê 9/10 Ogólnie 8/10