CYGNUSED PROFESSIONAL Na pytanie, jaki jest najlepszy amigowski edytor tekstu, kaûdy chyba udzieli tej samej odpowiedzi. Wymieni oczywiôcie popularnego CED-a. Program ten otrzymaliômy wîaônie do testowania. Jarosîaw Horodecki Doôê trudnym zadaniem bëdzie w peîni obiektywne przedstawienie programu, z którego pirackich (niestety) kopii korzystajâ tysiâce uûytkowników Amigi w Polsce, ale takûe i za granicâ. Kolejne jego wersje znajdowaîy sië chyba w biblioteczce podrëcznej kaûdego szanujâcego sië amigowca. Mimo to minimalna liczba osób zdecydowaîa sië na zakup oryginaîu. Cóû jednak dostajemy, gdy stajemy sië szczëôliwymi posiadaczami oryginalnego pakietu programu CygnusEd Professional? Caîoôê zapakowana jest w doôê duûe, wykonane z grubej tektury pudeîko, z nasuniëtâ na nie obwolutâ, na której nadrukowana jest nazwa programu i producenta. Na obwolucie znajdujâ sië równieû informacje o potrzebnej do uruchomienia programu konfiguracji sprzëtowej, a takûe wyszczególnione najciekawsze jego moûliwoôci. Pudeîko nie jest jednak rzeczâ najwaûniejszâ. W ôrodku znajdziemy, oczywiôcie, dyskietkë z programem, kartë rejestracyjnâ, którâ po wypeînieniu trzeba wysîaê do producenta, oraz naklejki z numerem seryjnym programu, z którego trzeba skorzystaê przy instalacji CED-a. Oprócz dyskietki zasadniczâ czëôê pakietu stanowi jednak îadnie wydana instrukcja obsîugi o pokaúnych rozmiarach. Ksiâûeczka ta liczy sobie aû 240 stron! Instrukcja jest czëôciâ pakietu oryginalnego, wîaôciwie nieosiâgalnâ dla uûytkownika pirackiej kopii programu. To wîaônie dla niej warto zainwestowaê w oryginaî. Poôwiëcë wiëc tej ksiâûeczce kilka sîów. Niewâtpliwie wszystkie moûliwoôci CED-a sâ w niej opisane bardzo dokîadnie. Caîoôê podzielona jest na dziewiëê rozdziaîów oraz piëê dodatków. W poszczególnych rozdziaîach przystëpnie, a zarazem bardzo dokîadnie, opisane sâ wszelkie aspekty pracy z edytorem. Poczâwszy od jego instalacji i pierwszego uruchomienia, poprzez obsîugë na podstawowym i nieco bardziej zaawansowanym poziomie, aû do wykonywania skomplikowanych operacji z wykorzystaniem mechanizmu makroinstrukcji oraz portu ARexxa. Doôê dokîadnie opisane sâ takûe programy dodatkowe, dostarczane wraz z wersjâ 3.5 CED-a, czyli MetaMac -- zewnëtrzny edytor makroinstrukcji, bardzo wygodny w uûyciu, oraz RecoverCEDFiles -- programik, sîuûâcy do odnajdywania w pamiëci danych CED-a po zresetowaniu systemu. Instrukcja napisana jest w taki sposób, ûe kaûdy bez kîopotu i szybko odnajdzie rozwiâzanie istniejâcego problemu. W dodatkach, umieszczonych na koïcu ksiâûeczki, zawarto natomiast wiele innych interesujâcych informacji, przeznaczonych jednak raczej dla uûytkownika nieco bardziej zaznajomionego z samym CED-em, jak i systemem Amigi. Znajdziemy tu wiëc dokîadny opis wszystkich komend ARexxa, wyszczególnienie pewnych ograniczeï CED-a, a takûe opisy kilku "sztuczek", moûliwych do uzyskania w Cedzie. Wszystko to sprawia, ûe instrukcja jest stosunkowo prosta w uûyciu, napisana przejrzyôcie, przy okazji przyzwoicie wydana. Niestety, program, jaki otrzymaliômy do testowania, miaî doîâczonâ instrukcjë w jëzyku angielskim. O ile dla zaprawionych w bojach komputerowców zwykle nie bëdzie to problemem nie do przezwyciëûenia, o tyle spora grupa amigowców moûe mieê duûe kîopoty z jej zrozumieniem. Warto byîoby wiëc pomyôleê o dokonaniu peînego tîumaczenia instrukcji na jëzyk polski. Zajmijmy sië jednak programem. Na dyskietce, dostarczonej z pakietem, zapisany jest oczywiôcie gîówny plik CygnusEda, ale takûe kilka dodatkowych pomocniczych programików. Najmniejszy z nich to komenda ED. Jej jedynâ funkcjâ jest podmienienie standardowego edytora systemowego w ten sposób, aby zamiast niego wczytany zostaî CED. Rozwiâzanie bardzo proste, ale takûe niezwykle uûyteczne. Drugi z programików to wspomniany juû w omówieniu dokumentacji MetaMac. Jest to stosunkowo prosty w obsîudze edytor makroinstrukcji. Sam CED ma bardzo duûe moûliwoôci ich definiowania, natomiast dziëki MetaMacowi moûna dokonywaê w gotowych makroinstrukcjach nawet najbardziej skomplikowanych zmian, bez potrzeby ich ponownego definiowania. MetaMac pozwala oczywiôcie takûe na definiowanie zupeînie nowych makroinstrukcji. Ostatni juû, równieû bardzo prosty, dodatkowy programik to RecoverCEDFiles. Sîuûy on do odnajdywania CED-owych tekstów, które mogîy zostaê w pamiëci po ewentualnym zawieszeniu sië komputera lub choêby przypadkowym zresetowaniu. Nie muszë chyba nikogo przekonywaê, jak cennym narzëdziem moûe sië on staê w pewnych okolicznoôciach. Warto jeszcze dodaê, ûe do kaûdego z programów, îâcznie z samym CED-em, dodane sâ ikonki, wykonane osobno dla systemu 2.0 oraz nowszych, jak i starego systemu 1.3 oraz ewentualnie poprzednich wersji systemu amigowskiego. Oprócz tego na dyskietce znajdziemy takûe odpowiednie biblioteki, potrzebne do uruchomienia CED-a, a takûe katalog z localami niemieckimi. Szkoda, ûe nie ma tu jeszcze istniejâcych juû przecieû locali polskich, umoûliwiajâcych uruchomienie CED-a w polskiej wersji jëzykowej. Na koniec trzeba jeszcze dodaê, ûe nagrano takûe kilka przykîadowych plików skryptowych w ARexxie, ilustrujâcych pewne podstawowe moûliwoôci wykorzystania portu CED-a. Moûe sië wydawaê, ûe nagromadzenie róûnego rodzaju danych, które powinny trafiê do róûnych katalogów, moûe przerosnâê moûliwoôci niektórych poczâtkujâcych amigowców. Nic takiego! W gîównym katalogu dyskietki umieszczony jest po prostu standardowy skrypt instalera commodore'owskiego. Dziëki niemu caîy pakiet moûna zainstalowaê na twardym dysku w ciâgu kilkudziesiëciu sekund. Warto sië teraz przyjrzeê samemu edytorowi. Nie ma chyba sensu dokîadnie go opisywaê, wszak chyba wszyscy znamy go doskonale. Trzeba jednak wspomnieê o kilku najwaûniejszych jego cechach. Przede wszystkim Cygnus bëdzie dziaîaî na kaûdym modelu Amigi. Warunkiem jest tutaj jedynie posiadanie systemu w wersji co najmniej 1.3 oraz 512 KB pamiëci, co jest chyba minimalnâ moûliwâ konfiguracjâ, w zasadzie chyba juû nie spotykanâ. Umoûliwia on, w zaleûnoôci od posiadanej maszyny, skorzystanie z dowolnych trybów graficznych, dowolnych rozmiarów ekranu. CED moûe teû korzystaê z dowolnego ekranu publicznego, na którym otwiera swoje okienko. Jest to niewâtpliwie rozwiâzanie bardzo przydatne. Spoôród innych edytorów wyróûnia CED-a takûe duûa prëdkoôê dziaîania. Dziëki wîasnym procedurom przesuwania zawartoôci ekranu przewijanie tekstu jest bardzo szybkie. Oczywiôcie, gdy zachodzi koniecznoôê korzystania z systemowych procedur, moûna të opcjë odîâczyê. Równieû bardzo potrzebnym udoskonaleniem nowej wersji byîo dodanie moûliwoôci korzystania z locali, a przez to tworzenia róûnych wersji jëzykowych CED-a. Jak juû wspomniaîem, w wersji, którâ testowaliômy, nie byîo, niestety, polskiego tîumaczenia, a jedynie niemieckie. Mocnâ stronâ CED-a sâ teû niektóre funkcje, które spotykamy we wszystkich tego typu edytorach. W Cedzie sâ one jednak znacznie rozbudowane lub skonstruowane w taki sposób, aby korzystanie z nich byîo jak najwygodniejsze. Wystarczy tu wspomnieê o takiej opcji, jak wielopoziomowe UNDO -- liczba zapmiëtywanych kroków zaleûy tylko od iloôci wolnej pamiëci, czy teû doskonale zrobione operacje na blokach. Program w peîni wykorzystuje takûe amigowy clipboard, dziëki czemu îatwo moûna przesyîaê dane pomiëdzy CED-em a innymi uruchomionymi w systemie aplikacjami. Rozbudowane zostaîy takûe funkcje przeszukiwania i wymiany, moûna wiëc teraz powracaê do wczeôniej poszukiwanych îaïcuchów znaków jedynie za pomocâ klawiszy kursora. Co najmniej równie istotnym atutem tych funkcji jest duûa prëdkoôê ich dziaîania. Róûne interesujâce i przydatne w pracy z tekstami rozwiâzania, zastosowane w Cedzie, moûna wymieniaê jeszcze dîugo, proponujë jednak zwróciê tylko uwagë na jeszcze jednâ nie kwestionowanâ zaletë programu. Chodzi o rozbudowany port ARexxa, dziëki któremu moûna z poziomu zewnëtrznych aplikacji w peînym wîaôciwie zakresie sterowaê edytorem. Dzieki duûej liczbie komend moûliwe jest szybkie wykonywanie niektórych, nawet bardzo skomplikowanych, operacji na tekôcie, jak choêby dokonywanie korekty tekstu za pomocâ zewnëtrznie zainstalowanego sîownika. Napisano takûe wiele ARexxowych programów, umoûliwiajâcych wspóîpracë CED-a z róûnymi kompilatorami, dziëki czemu pisanie programów staje sië o wiele îatwiejsze i szybsze. Duûo napisaîem o licznych zaletach CED-a. Jak wiadomo jednak, nie ma programu idealnego. Cóû moûna wiëc CED-owi zarzuciê? Niewâtpliwie znalezienie jakichô istotnych wad bëdzie bardzo trudne. Moûna jednak ûaîowaê, ûe program nie ma standardowej moûliwoôci dokonywania korekty tekstu, brakuje mu równieû polskiego tîumaczenia zarówno instrukcji, jak i samego programu. Jëzyk angielski moûe byê dla niektórych barierâ trudnâ do pokonania (choê zgadzam sië, ûe nie powinien byê). W polskich warunkach przydatnym narzëdziem byîby równieû programik, dokonujâcy konwersji pomiëdzy róûnymi standardami polskich znaków, najlepiej wbudowany w samego CED-a. Przydaîaby sië takûe komenda sortujâca zadany blok. W tej chwili nic wiëcej nie potrafië, niestety, wymyôliê, choê niewâtpliwie jakieô drobne niedociâgniëcia moûna jeszcze w Cedzie odnaleúê. Zmuszony jestem stwierdziê, ûe CED jest chyba najlepszym edytorem tekstu, jaki dostëpny jest na Amidze, oczywiôcie w ramach grupy tzw. edytorów programisty. Z pewnoôciâ warto poleciê kupno CED-a tym, którzy na co dzieï zajmujâ sië pisaniem bâdú to programów, bâdú wielu tekstów. Z CED-em ûycie stanie sië prostsze! Program: Cygnus Editor Professional 3.5 Dystrybutor: ARAM, 00-654 Warszawa, ul. Ôniadeckich 17, tel./fax (022) 295499 Cena: -----------xx-------------------------- Ocena: 9/10