DLACZEGO AMIGI WOLNO DRUKUJĀ? Wiele listów dotyczy wspóīpracy Amigi z drukarkami. Oprócz nieōmiertelnego tematu polskich liter, przewija siė takūe pytanie: dlaczego Amiga drukuje znacznie wolniej niū pecet? Stanisīaw Szczygieī (Stanley) Zacznijmy od wyróūnienia dwóch podstawowych trybów druku: niezaleūnie od typu zastosowanej drukarki. Pierwszy z nich to tryb tekstowy, drugi, jak īatwo siė domyōliź, graficzny. Zasada pracy drukarki w trybie tekstowym Zasada ta jest bardzo prosta. Kaūdemu znakowi dostėpnemu na komputerze -- literze, cyfrze czy innemu znakowi specjalnemu -- przypisany jest pewien kod. Kod ten jest niepowtarzalny -- odpowiada mu tylko jeden znak. Na ōwiecie jest znanych kilkanaōcie (a naprawdė jeszcze wiėcej, lecz o daleko mniejszym znaczeniu) konkretnych standardów przypisaļ (ISO, ASCII, strony kodowe...), uzupeīnionych o okreōlone, waūne dla drukarki, sekwencje specjalne, umoūliwiajāce sterowanie jej innymi funkcjami. Producenci drukarek wyposaūajā je z kolei w tablice znaków, które zawierajā opracowane ksztaīty znaków wraz z przypisanymi im odpowiednimi kodami (czėsto jest kilka typów przypisaļ kodów -- umoūliwia to poprawnā pracė drukarki przy róūnych stosowanych standardach). Podobnie wyglāda sprawa kodów specjalnych. W efekcie zamiast rozbijaź znak z ekranu na kolejne bajty danych, wysyīaź je, przetwarzaź na odpowiedni ksztaīt na drukarce, wystarczy proste wysīanie samego jednobajtowego kodu, przy zgodnoōci standardu przypisaļ znaków komputera i drukarki. Drukarka sama siėga po juū posiadany wzór w tabeli i moūe go bīyskawicznie wydrukowaź. Krótki czas oczekiwania na tak otrzymywany wydruk jest tu naprawdė waūnym czynnikiem. Metoda ta jest bardzo szybka, ale ma powaūnā wadė. Otóū nawet przy peīnej zgodnoōci tabel kodowych wydruk ograniczony jest wyīācznie do posiadanych w tabeli wewnātrz drukarki znaków i ewentualnie wzorków tzw. semigraficznych. Nie jest wīaōciwie moūliwe drukowanie jakichkolwiek, tym bardziej precyzyjnych, obrazków. Niestety, sprawia to takūe kīopot nam -- Polakom. Wiele, szczególnie starszych drukarek, nie ma wzorców polskich liter (w jakimkolwiek standardzie). Moūna to czasem omināź poprzez wprogramowanie specjalnych znaków "na bieūāco" do drukarki (tzw. download characters), ale spowalnia to druk, a zresztā nie zawsze jest to moūliwe, czy teū liczba znaków moūliwych do przeprogramowania jest mniejsza od tej, jakiej potrzebujemy. Trudno teū czėsto wprowadziź potrzebne znaki pod konkretny numer kodu -- wiele z nich jest nierzadko caīkowicie zablokowanych przed zmianami. Zasada pracy drukarki w trybie graficznym Zupeīnie inaczej w tym trybie pracy. Tutaj kaūdy element grafiki przenoszony jest punkt po punkcie. W efekcie zamiast jednego kodu na kilkanaōcie poziomych punktów pojedynczego znaku trzeba przesīaź tyle wīaōnie kolejnych informacji! Pojedynczy znak zwykīej 9-igīowej drukarki opracowywany jest w matrycy punktowej 8 x 8. W trybie tekstowym ksztaīt znaku przekazywany byī jednym kodem, teraz potrzeba na to 8 x 8 = 64(!) wartoōci! A im wyūsza rozdzielczoōź druku, tym wiėcej trzeba ich przekazaź... Samo to powoduje wielokrotne spowolnienie pracy w trybie graficznym. Ale za to nie ma ksztaītu, którego nie moūna by byīo w ten sposób wydrukowaź! Zaletā tego sposobu druku jest wiėc olbrzymi zakres moūliwoōci, okupiony jednak znacznie wolniejszā pracā. Moūliwoōci przyspieszania druku Dane wysyīane przez komputer portem równolegīym mogā mieź prėdkoōź nawet i kilkuset kilobajtów na sekundė. Prėdkoōź samego druku to natomiast zaledwie kilkaset znaków na sekundė... Tym samym drukarka moūe znaczāco opóśniaź proces drukowania, a przez to blokowaź komputer! Sā róūne metody obchodzenia tego problemu. Najczėōciej uūywanā jest zastosowanie wewnėtrznego bufora pamiėciowego w drukarce. Przekazywane z duūā prėdkoōciā dane wprowadzane sā najpierw do wewnėtrznej pamiėci drukarki (ma ona od kilku do kilkuset kilobajtów, a w drukarkach laserowych nawet kilka megabajtów!) i dopiero stamtād "przenoszone" sā w postaci rysunku na papier. Jeōli wiėc objėtoōź drukowanego rysunku jest mniejsza od wielkoōci bufora, to komputer wysyīa go bīyskawicznie do drukarki i moūe siė zajāź kolejnymi obliczeniami. Co jednak, gdy bufor jest zbyt maīy? Wówczas warto siėgnāź do pamiėci dostėpnej w komputerze lub na twardym dysku i tam zrobiź taki roboczy bufor. I tu w Amidze jest kīopot: podstawowe oprogramowanie (Workbench) nie umoūliwia utworzenia takiego bufora! Jak to robiź na Amidze? Wyjōź jest kilka. Po pierwsze zamiast drukowaź bezpoōrednio na drukarkė, spróbujmy otrzymaź rysunek w postaci gotowego do druku pliku binarnego -- w pamiėci komputera (jeōli mamy jej wystarczajāco duūo) bādś na twardym dysku. Dopiero póśniej, choźby komendā "copy", przesyīamy jā w osobnym tasku na drukarkė: drukowanie zaczyna dziaīaź w tle pracy programu, a my nie musimy niecierpliwie czekaź na jego ukoļczenie, by cokolwiek nowego w programie zrobiź. Sposób ten jest szczególnie skuteczny, gdy wydruk robiony jest do pamiėci RAM -- prėdkoōź drukowania jest wówczas wīaōciwie najwyūsza. Pamiėtajmy tylko, ūe rysunek w duūej rozdzielczoōci na drukarkė laserowā moūe mieź i kilka megabajtów... W peīni profesjonalnym rozwiāzaniem jest jednak inna (choź na podobnej metodzie dziaīajāca) forma "przechwytywania" druku. Otóū konieczne jest zainstalowanie specjalnego programu, który bėdzie automatycznie wykrywaī wszystkie kierowane na drukarkė sygnaīy (przecieū na Amidze kilka programów jednoczeōnie moūe chcieź coō drukowaź...), automatycznie kierowaź je do buforów w pamiėci (bādś na twardym dysku), a nastėpnie w kolejnoōci wysyīaź na drukarkė. Generalnie taki program nazywany jest menedūerem wydruku (i np. w Windows dziaīa rzeczywiōcie sprawnie, a w systemie Amigi go nie ma...). Na szczėōcie na rynku jest dostėpnych przynajmniej kilka rozwiāzaļ shareware'owych. Z jednego z nich sam regularnie korzystam. Siėgnijmy po ideaī Rozwiāzaniem najlepszym, jednak wymagajācym naprawdė niezīej wiedzy o Amidze, byīaby gruntowna "renowacja" workbenchowych sterowników drukarek, aby obficiej i wydajniej korzystaīy z wolnej pamiėci! Obecnie dostėpne nam sterowniki robiā to baaaardzo oszczėdnie. Dziėki temu moūemy je wykorzystywaź nawet na Amidze 500 z bardzo niewielkā iloōciā pamiėci, ale prėdkoōź pozostawia wiele do ūyczenia. Tym bardziej nie ma co wspominaź o driverach korzystajācych z procesorów 020/040 czy o koprocesorze... Podobnie sprawa ma siė takūe z innymi, doīāczanymi do niektórych programów (np. PageStream), sterownikami. Czasami ich prėdkoōź druku moūe po prostu dobiź (ōrednio skomplikowany rysunek na pececie drukuje siė juū po kilkunastu sekundach, a na Amidze 4000/030 po 2, 3 minutach!!!). Warto moūe spojrzeź na niemaīe osiāgniėcia konkurenta. W tej dziedzinie pecet moūe i nam byź wzorem. Tymczasem siėgajmy i po wspomniane wczeōniej propozycje. Druk do pamiėci i dopiero póśniejsze przerzucenie pliku binarnego trwa czasem nawet dwa razy krócej niū bezpoōredni druk! Polecam wiėc eksperymenty. Moūe wōród naszych Czytelników znajdzie siė ktoō, kto przedstawi nam wīasny pomysī, a moūe zaprezentuje wīasnā realizacjė? Zapraszamy!