------------zdjëcia------------ SYGNAîY NA ZîÂCZACH AMIGI Amigi sâ wyposaûone w zîâcza komunikacyjne: szeregowe, równolegîe, myszki, joysticka... Oto dokîadny opis podstawowych zîâczy z zaznaczeniem, czym róûniâ sië od standardu. Stanisîaw Szczygieî (Stanley) Amigi (moûe z wyjâtkiem modelu A600) sâ komputerami bardzo otwartymi na ôwiat. Liczba dostëpnych zîâczy, ich uniwersalnoôê, pozwala na róûnorodne, czasami oryginalne, zastosowania. Niestety, zdarza sië, ûe konsekwencjâ tych zastosowaï jest niezgodnoôê z ogólnie przyjëtymi standardami. Czas wiëc omówiê sygnaîy na zîâczach róûnych modeli Amigi. Opisy poszczególnych zîâczy dotyczâ wszystkich wîaôciwie modeli naszego komputera. Róûnice mogâ dotyczyê tylko A1000. Uûytkownicy Amigi 500, 500Plus, 600, 1200, 3000, 4000 mogâ z nich bez obaw korzystaê. Zîâcze szeregowe Zîâcze typu Cannon D-25, mëskie. Przynajmniej od tej strony peîen standard. A oto spis dostëpnych na nim sygnaîów -- porównywane sâ one przy okazji do oficjalnego standardu RS-232. Pin Opis 1 Shield -- odpowiada oryginaîowi GND. Masa 2 TXD -- odpowiada oryginaîowi. Wyjôcie danych 3 RXD -- jw. Wejôcie danych 4 RTS (Ready To Send) -- jak w RS-232. Gotowoôê wysyîania danych 5 CTS (Clear To Send) -- jw. Potwierdzenie przesyîania danych 6 DSR (Data Send Ready) -- jw. Gotowoôê przyjmowania danych 7 GND -- masa. Zgodny z RS-232 8 CD (Carrier Detect) -- zgodny z RS-232. Wykrycie noônej (przy poîâczeniach modemowych) 9 +12V -- sygnaî niezgodny z RS-232! Dodatnie napiëcie zasilania (wykorzystywane np. przez samplery) 10 -12V -- sygnaî niezgodny z RS-232! Ujemne napiëcie zasilania 11 AUDO -- sygnaî niezgodny z RS-232. Wyjôcie sygnaîu AUDIO, lewy kanaî 12-17 -- nie podîâczone. Niepeîna zgodnoôê z RS-232 18 AUDI -- sygnaî niezgodny z RS-232. Wyjôcie sygnaîu AUDIO, prawy kanaî 19 -- nie podîâczony 20 DTR (Data Terminal Ready) -- zgodny z RS-232. Gotowoôê pracy terminala 21 -- nie podîâczony 22 RI (RING) -- zgodny z RS-232. Wykrycie sygnaîu dzwonka (poîâczenie modemowe) 23-25 -- nie podîâczone Jak widaê, zgodnoôê wyjôcia RS w Amidze niezupeînie odpowiada przyjëtemu powszechnie standardowi ôwiatowemu. Wprawdzie najczëôciej uûywane sygnaîy sië pokrywajâ, ale szczególnâ ostroûnoôê naleûy zwróciê na zîâcza 9. i 10. Wysokie napiëcie na nich panujace jest niezgodne ze standardem, a niewîaôciwe podîâczenie kabla moûe spowodowaê powaûne uszkodzenia zarówno doîâczonego urzâdzenia, jak i samej Amigi! Podobne róûnice dotyczâ pinów 11. i 18. -- wyjôê sygnaîów AUDIO. Nie sâ one standardowe dla typowego zîâcza RS-232. Wynika to z charakteru zîâcza RS w Amidze -- jest ono jednoczeônie wejôciem dla samplerów. Port drukarki (port równolegîy) Typowe zîâcze Cannon D-25, ûeïskie. Peîen standard. Opis sygnaîów na zîâczu: PIN Opis 1 -- STROBE sygnaî strobujâcy obsîugi portu 2-9 D0-D7 -- sygnaîy danych (8 bitów) 10 /ACK -- potwierdzenie przesîania 11 BUSY -- sygnaî zajëtoôci portu drukarki: jego obecnoôê sygnalizuje niemoûliwoôê przyjëcia nowych danych przez drukarkë 12 POUT PAPER OUT -- brak papieru 13 SEL SELECT -- sygnaî sterujâcy 14 +5V PULLUP -- sygnaî niestandardowy! Nie powinien byê podîâczany do urzâdzeï zewnëtrznych! 15 -- nie podîâczony 16 /RESET -- reset drukarki (sprzëtowy) 17-25 -- masa Jak widaê, z wyjâtkiem pinu 14. wszystko jest OK. Natomiast napiëcie +5 V na owym pinie nie powinno byê nadal podîâczane do drukarki -- moûe ono spowodowaê uszkodzenie zarówno jej, jak i komputera! Sîuûy do zasilania nietypowych urzâdzeï wtykanych do portu drukarki. Zîâcze VIDEO Zîâcze Cannon D-23, mëskie. Typowe dla Amigi. Trudno tu mówiê o standardowoôci, poniewaû identyczny jest w nim rozkîad poîâczeï we wszystkich modelach Amigi. PIN Opis 1 /XCLK -- zegar zewnëtrzny 2 /XCLKEN -- uaktywnienie zegara zewnëtrznego (patrz poniûej na wyjaônienie) 3 RED -- wyjôcie analogowe CZERWIEÏ 4 GREEN -- wyjôcie analogowe ZIELEÏ 5 BLUE -- wyjôcie analogowe NIEBIESKI 6 DI -- wyjôcie cyfrowe: intensywnoôê 7 DB -- wyjôcie cyfrowe: niebieski | 8 DG -- wyjôcie cyfrowe: zielony | np. do monitorów EGA, CGA 9 DR -- wyjôcie cyfrowe: czerwony | 10 /CSYNC -- synchronizacja; sygnaî zespolony wideo 11 /HSYNC -- synchronizacja pozioma 12 /VSYNC -- synchronizacja pionowa 13 GNDRTN -- masa dla zewnëtrznego zegara 14 /PIXELSW -- sygnaî obsîugi genlocka 15 C1 -- czëstotliwoôê wejôciowa (genlock) 16-20 -- masa 21 -- -5 V 22 -- +12 V 23 -- +5 V Generalnie sens sygnaîów jest jasny. Ciekawostkë stanowiâ natomiast dwa pierwsze sygnaîy (plus masa na pinie 13.). Umoûliwiajâ one przeîâczenie komputera na zewnëtrzne taktowanie procesora przez sygnaî /XCLK. Uaktywnienie zewnëtrznego zegara nastëpuje poprzez przeîâczenie sygnaîu /XCLKEN. Moûna w ten sposób próbowaê przyspieszaê Amigë, niestety, bëdzie to powodowaê zmianë czëstotliwoôci synchronizacji i moûe skoïczyê sië brakiem stabilnego obrazu! Uwagë teû naleûy zwróciê na obecnoôê w zîâczu wysokiego napiëcia (-5, +12, +5 V) -- umoûliwia ono zasilanie nietypowych urzâdzeï w gnieúdzie wideo, ale teû moûe spowodowaê powaûne uszkodzenia! Porty: myszy i joysticka Sâ to porty typowe dla myszki amigowej. Port pierwszy sîuûy gîównie dla myszki, ale moûe teû sîuûyê jako gniazdo joysticka. Obydwa mogâ byê teû wejôciami pióra ôwietlnego. PIN Opis 1 MOUSE V -- pionowe przesuniëcie myszki 2 MOUSE H -- poziome przesuniëcie myszki 3 MOUSE VQ -- szybkoôê przesuwania w pionie 4 MOUSE HQ -- szybkoôê przesuwania w poziomie 5 MOUSE BUTTON 3 -- ôrodkowy klawisz myszki (rzadko spotykany) 6 MOUSE BUTTON 1 -- lewy klawisz myszki 7 +5 V 8 GND -- masa 9 MOUSE BUTTON 2 -- prawy klawisz myszki Jeôli port uûywany jest do obsîugi joysticka: 1 /FORWARD -- naprzód 2 /BACK -- w tyî 3 /LEFT -- w lewo 4 /RIGHT -- w prawo 5 nie podîâczony 6 /FIRE -- ognia! 7 +5 V 8 GND -- masa 9 BUTTON 2 -- drugi klawisz FIRE Jeôli port uûywany jest do obsîugi pióra ôwietlnego: 1-4 -- nie wykorzystane 5 LIGHT PEN PRESS -- sygnalizacja wciôniëcia pióra (dociôniëcie do ekranu) 6 LIGHT PEN -- czujnik optyczny 7 +5 V 8 GND masa 9 nie podîâczony Poprzez odpowiedniâ przejôciówkë moûna teû podîâczyê pod te porty joystick analogowy (taki jak od peceta). Oto rozkîad poîâczeï: 1 BUTTON 3 -- fire 3 2 nie wykorzystany 3 BUTTON 1 -- fire 1 4 BUTTON 2 -- fire 2 5 POTX -- potencjometr ruchu poziomego 6 nie wykorzystany 7 +5 V 8 GND masa 9 POTY -- potencjometr ruchu pionowego Zostaje nam jeszcze jedno zîâcze: wejôcie dla zewnëtrznej stacji dysków. Typowe dla Amigi zîâcze ûeïskie CANNON D-23. Rozkîad poîâczeï sygnaîowych jest nastëpujâcy: PIN Opis 1 /RDY Ready -- dyskietka w napëdzie 2 /DKRD -- odczyt danych z dysku 3-7 GND -- masa 8 /MTRXD -- sygnaî przeîâczajâcy pracë silnika 9 /SEL3 -- Drive Select: wybór napëdu 3 10 /DRES -- reset napëdu 11 /CHNG -- zmiana dyskietek w napëdzie (DISKCHANGE) 12 +5 V 13 /SIDE -- wybór strony zapisu (0-górna, 1-dolna) 14 /WPRO -- dyskietka zabezpieczona przed zapisem (wewnëtrzny przeîâcznik 15 /TK0 -- gîowica nad ôcieûkâ 0 16 /DKWE -- moûliwoôê zapisu danych na dysk 17 /DKWD -- ûâdanie zapisu danych na dysk 18 /STEP -- przesuw gîowicy (kolejnoôê sygnaîow taktujâcych: najpierw niski poziom, potem wysoki) 19 DIR -- kierunek ruchu gîowicy: 0-do wewnâtrz, 1-na zewnâtrz 20 nie wykorzystany 21 /SEL2 -- Drive Select: wybór napëdu 2 22 /INDEX -- sygnaî indeksu -- impulsy przechodzenia otworu w dyskietce nad czujnikiem 23 +12 V Nie sâ to typowe sygnaîy: napëdy dysków uûywane w Amidze róûniâ sië konstrukcyjnie od tych uûywanych w pececie. O ile îatwo jest jednak dostosowaê napëd dysków "rzadkich" od peceta do Amigi, o tyle podîâczenie napëdu gëstego jest juû operacjâ duûo bardziej skomplikowanâ. Na tym zakoïczë opis najczëôciej wykorzystywanych zîâczy w Amidze. Mam nadziejë, ûe powyûszy artykuî umoûliwi peîniejsze wykorzystanie moûliwoôci tkwiâcych w zewnëtrznych portach Amigi!