NOTATNIKI PD W tym numerze sporo miejsca poôwiëcamy programom zwiâzanym z pracâ w biurze. Wiëkszoôê z nich to, niestety, pakiety komercyjne, za które trzeba zwykle sporo zapîaciê. Czasem jednak do przechowania najwaûniejszych informacji nie jest potrzebny drogi i skomplikowany program. Wystarczy prosta, maîa i tania baza danych, naleûâca do kategorii programów public domain i shareware. Jarosîaw Horodecki Najwiëkszâ grupë wôród programów public domain i shareware, o tematyce zwiâzanej z biurem, stanowiâ z pewnoôciâ przeróûne bazy danych, wôród których z kolei najwiëcej znajdziemy prostych programików, przeznaczonych gîównie do przechowywania podstawowych informacji o znajomych, czy teû o klientach. Powodem takiego stanu rzeczy jest na pewno îatwoôê pisania tego typu programów. Jak sië okazuje, jednak nawet stworzenie naprawdë dobrego komputerowego notatnika teleadresowego nie jest tak zupeînie proste. Na poczâtek wiëc przedstawië kilku najciekawszych przedstawicieli tego rodzaju programów. Najprostszym, jaki udaîo mi sië znaleúê, jest z pewnoôciâ króciutki, bo o dîugoôci tylko 16 KB, programik o nazwie PhoneDir. Jego zadaniem jest przechowywanie najbardziej podstawowych danych osobowych. Po uruchomieniu otwiera on okienko, w którym na staîe wpisane sâ poszczególne pola rekordów, jakie potrafi on zapamiëtywaê. Sâ to takie informacje jak, nazwisko, imië, ulica, kod pocztowy i miasto oraz kraj. Sâ teû dwie linijki, przeznaczone do wpisania numerów telefonów. Obok nich znajdujâ sië dodatkowe gadûety, podpisane "dial", a sîuûâce uîatwieniu wybierania wpisanych numerów. Komputer po klikniëciu nad jednym z tych gadûetów generuje po prostu dúwiëki, odpowiadajâce zwykîemu tonowemu wybieraniu numeru. Oczywiôcie opcja ta przyda sië tylko tym, którzy mogâ korzystaê z wybierania tonowego. To wîaôciwie wszystko, co ten program potrafi. Moûe warto jeszcze wspomnieê o moûliwoôci posortowania wpisanych danych, oczywiôcie poszczególne rekordy moûna takûe dowolnie dopisywaê oraz kasowaê. Istniejâ teû dwie opcje odpowiedzialne za parametry wybierania tonowego: dîugoôê tonu oraz odstëpy pomiëdzy tonami. Drugim z programów, które warto wymieniê, jest AddressMaster. Znaleúê go moûna w dwóch wersjach. Jedna z nich przeznaczona jest dla zwykîego systemu Amigi, nie wymaga ûadnych dodatków. Druga wersja natomiast, o wiele sprawniej dziaîajâca, wymaga zastosowania MUI (Magic User Interface), czyli pakietu uîatwiajâcego tworzenie GUI (Graficznego Interfejsu Uûytkownika). Pakiet ten moûna îatwo zdobyê, poniewaû w wersji nie rejestrowanej moûe on byê swobodnie rozpowszechniany bez pobierania opîat. Pod wzglëdem samych opcji oba programy zasadniczo sië nie róûniâ. Pola, w które moûna wpisywaê dane, sâ z góry zdefiniowane i niezmienialne. Przeznaczeniem AddressMastera jest wiëc wîaôciwie jedynie przechowywanie ogólnych danych personalnych. Wspomniane tu pola tu nazwisko, imië, ulica, miasto, païstwo, numer telefonu i data urodzenia. Jest teû linijka przeznaczona na dodatkowy komentarz. AddressMaster ma teû podstawowe opcje edycyjne, jak kasowanie oraz dodawanie rekordów oraz przeszukiwanie caîej bazy wedîug zadanego klucza i w ramach wyznaczonych do przeszukiwania pól. Wszystko to sprawia, ûe obsîuga programu jest szalenie prosta i jednoczeônie sprawna. W sumie tak prosta baza danych nie potrzebuje przecieû ûadnych dodatkowych opcji. Warto moûe jeszcze zwróciê uwagë na konfiguracjë wydruku. Obie wersje programu takûe tutaj majâ takie same moûliwoôci. Moûna ustaliê, jakie informacje majâ byê drukowane, a takûe, w jaki sposób maja byê uîoûone na kartce. Wszystko to sprawia, ûe AddressMaster jest niewâtpliwe bardzo wygodnym, a jednoczeônie majâcym stosunkowo niewielkie wymagania, narzëdziem. AddressAssist to równieû program wymagajâcy zainstalowanego w systemie MUI. Wîaôciwie jest on równie prosty, co dwa omówione juû przeze mnie narzëdzia, ma jednak kilka cech, na które warto zwróciê uwagë. Oczywiste jest, ûe jak w kaûdym wîaôciwie notatniku, tak i tutaj znajdziemy miejsce na wpisanie takich informacji, jak imië i nazwisko, dokîadny adres, numery telefonów. Autor programu pozostawiî jednak takûe cztery dodatkowe pola, które mogâ byê wykorzystane wedîug uznania samego uûytkownika. Jest to chyba bardzo dobry pomysî. Jak widaê, na ilustracji pozostawione pola zostaîy uûyte do wpisania posiadanego przez danâ osobë komputera, jej adresu w sieci Internet oraz dodatkowego komentarza, dotyczâcego danej osoby. Nawet wiëc taki drobiazg jak wprowadzenie czterech definiowalnych pól moûe w znacznym stopniu zwiëkszyê uniwersalnoôê programu. Drugâ zaletâ AddressAssista jest spora, jak na tak proôciutki program, liczba funkcji edycyjnych. Oprócz dodawania nowego rekordu oraz kasowania juû istniejâcych, jest teû moûliwoôê kopiowania wybranych rekordów oraz swobodnego ich przeszukiwania za pomocâ skróconej listy. Moûna teû wyszukiwaê rekordy na podstawie jednego podanego îaïcucha znaków. Równieû sortowaê wprowadzone dane moûna na kilka sposobów -- wedîug nazwisk, adresów lub specjalnego kodu. Moûna teû wybraê sposób sortowania od a do z lub odwrotnie. Warto jeszcze wspomnieê o moûliwoôci importowania oraz eksportowania danych w zwykîym formacie ASCII, oczywiôcie odpowiednio ustawionych. Moûliwoôê ta jest szczególnie cenna, gdy przesiadamy sië z innego programu na AddressAssista. Nieco bardziej rozbudowanym programem jest Addresser. Jego podstawowe moûliwoôci to oczywiôcie dokîadnie to samo, co w poprzednich programach, tak wiëc przechowywaê moûna za jego pomocâ takie informacje, jak nazwisko, imië, adres, telefon oraz dodatkowy komentarz. Poza tym zostaî jedynie wprowadzony podziaî rekordów na szeôê grup, którym wpisywane dane moûna przyporzâdkowywaê. Kaûdy z rekordów moûe naleûeê zarówno do jednej grupy, jak i do kilku, a takûe nie naleûeê do ûadnej. Wyszukiwanie danych w programie AddressAssist jest równie îatwe, jak ich wprowadzanie. W dolnej czëôci gîównego okienka programu umieszczono po prostu listë wszystkich liter angielskiego alfabetu. Klikniëcie na dowolnej pozycji tejûe listy powoduje wyôwietlenie pierwszego rekordu, rozpoczynajâcego sië na të literë. Nie muszë chyba nikomu udowadniaê, ûe takie rozwiâzanie znacznie przyspiesza ewentualne wyszukanie potrzebnej informacji. Do dyspozycji uûytkownika pozostaje oczywiôcie równieû zwykîe wyszukiwanie wedîug zadanego klucza oraz wedîug oznaczonego pola rekordu. Moûna teû nakazaê oznaczenie znalezionych rekordów zgodnych z podanym kluczem, na przykîad po to, aby skorzystaê z nich w ramach opcji "merge". Wspomniana funkcja to przygotowanie plików do tzw. seryjnej korespondencji, czyli szybkiego tworzenia listów, przeznaczonych dla okreôlonych grup ludzi, zawartych oczywiôcie w bazie danych. AddressAssist potrafi tutaj sporo zdziaîaê. Przede wszystkim moûna wiëc wyeksportowaê wskazane rekordy do zwykîego pliku ASCII, ale moûliwe jest równieû skorzystanie z formatów takich programów, jak WordPerfect, ProWrite, Transscript, ProPage 3, BeckerText oraz Excellence! Warto zaznaczyê, ûe ûaden inny z omawianych przeze mnie w tym tekôcie programów nie ma podobnej funkcji, niekiedy bardzo przydatnej. Wspomniaîem wczeôniej o moûliwoôci wîâczania flagi "marked", czyli po prostu odznaczania niektórych rekordów przy wyszukiwaniu. Mechanizm ten jest jednak nieco bardziej rozbudowany. Moûliwe jest mianowicie równieû korzystanie z utworzonych wczeôniej grup, którym zresztâ nadaê moûna odrëbne nazwy. Moûliwe jest wiëc proste odznaczanie zarówno wszystkich rekordów, jak i tylko ich czëôci, bazujâc na istniejâcych grupach. Zaznaczanie rekordów oprócz seryjnej korespondencji ma takûe zastosowanie przy zgrywaniu ich na dysk, a takûe przy wydruku. Opcja ta jest wiëc niewâtpliwe bardzo przydatna. Kolejne interesujâce rozwiâzanie to moûliwoôê prostego wybierania wskazanego numeru. Rozwiâzanie zastosowane tutaj jest jednak chyba nieco sensowniejsze niû w omawianym na poczâtku programie PhoneDir. Tutaj korzystamy nie z gîoôników podîâczonych do Amigi, ale po prostu ze zwykîego modemu. Z pewnoôciâ jest to rozwiâzanie o wiele sprawniejsze i pewniejsze, choê dostëpne tylko dla szczëôliwych posiadaczy tych urzâdzeï. Na koniec warto jeszcze chyba wspomnieê o doôê rozbudowanej opcji wydruku danych. Moûna mianowicie drukowaê peînâ bazë danych, ale takûe tylko skróconâ ksiâûkë telefonicznâ, naklejki na listy, koperty czy proste wizytówki. Ogólne projekty wszystkich tych form druku mogâ byê, oczywiôcie, w opcjach konfiguracyjnych w pewnym stopniu zmieniane. Wpîywa to na sporâ uniwersalnoôê sposobu druku, a co za tym idzie, pozwala takûe na tworzenie wîasnych parametrów druku, znajdujâcych sië w bazie rekordów. Na koniec chciaîbym jeszcze wspomnieê o chyba najstaranniej napisanym programie. Nie chodzi tutaj o jego niezawodnoôê czy szybkoôê dziaîania (ta wîaôciwie wszëdzie jest taka sama), ale o estetyczny i bardzo dobrze przemyôlany interfejs uûytkownika. Pola danych w kaûdym rekordzie sâ oczywiôcie identyczne ze polami we wszystkich innych programach. Jedyne, co nietypowe, to trzy miejsca przeznaczone na adresy prywatnej poczty w sieci Internet. Podobnie jak w programie AddressAssist, tak i tutaj mamy wprowadzony podziaî na grupy, których jednak tym razem jest osiem. Jest teû moûliwoôê wîâczania niezaleûnie dla kaûdego rekordu flagi zaznaczajâcej go, co ma wpîyw na dziaîanie niektórych funkcji. Ciekawostkâ jest teû moûliwoôê podîâczenia do kaûdego rekordu zewnëtrznego pliku tekstowego, który zawieraê moûe zupeînie dowolne informacje, o dowolnej dîugoôci. Do edycji tego pliku moûna wykorzystaê dowolny edytor tekstu, którego sposób wywoîania definiowany jest w programie konfiguracyjnym. Wîaônie tenûe program konfiguracyjny jest równieû rzeczâ nie spotykanâ w innych tego typu prostych notatnikach teleadresowych. Dziëki niemu gîówny program jest znacznie krótszy, a co za tym idzie, zajmuje o wiele mniej pamiëci. Z poziomu programu konfiguracyjnego zdefiniowaê moûna startowe parametry programu (pozycje jego okienka, wielkoôê wyôwietlanej listy rekordów), parametry modemu, rozkazy ARexxa, kroje czcionek, sposoby sortowania oraz wiele innych drobiazgów. Wszystko to umoûliwia dokîadne dostosowanie programu do wîasnych potrzeb. DFA jest równoczeônie bardzo prosty w obsîudze. Moûna go obsîugiwaê jedynie za pomocâ gadûetów, umieszczonych w górnej czëôci okienka, przypominajâcych moûe nieco stosowany w duûych program tzw. toolbar, czyli listwë z najpotrzebniejszymi narzëdziami. Za pomocâ rysunków symbolizujâcych funkcje programu moûna dopisywaê nowe rekordy, kasowaê je, wyszukiwaê, ale takûe sortowaê oraz drukowaê. Moûna takûe skorzystaê z moûliwoôci wybrania numeru telefonu za pomocâ modemu. To juû wszystko, co moûna powiedzieê o amigowych notatnikach. Wybraîem chyba najlepsze z nich, niewâtpliwe wiëc wybór "tego jednego" nie bëdzie îatwy. Trudno jest jednoznacznie poleciê jeden z omówionych programów. Warto chyba po prostu zapoznaê sië z nimi wszystkimi, co niewâtpliwie znacznie uîatwi wybór. Mam jednak nadziejë, ûe mój doôê ogólny opis pomoûe choêby w dokonaniu tej wstëpnej selekcji, co teû w gîównej mierze byîo moim zamierzeniem.