/** TEST -- MUSI IÔÊ, WAÛNE **/ KLAWIATURA DO CD32 Rychîo po zakupie CD32 kaûda osoba, która chce wykorzystaê swój sprzët do czegoô wiecej niû granie, staje przed problemem braku klawiatury. Zdobycie oryginalnej klawiatury od A4000 jest w chwili obecnej trudne i wiâûe sië ze sporym wydatkiem. Czy moûna zatem wykorzystaê tanie keyboardy od PC? Teraz juû tak. Roman Sadowski Wkrótce po zamieszczeniu testu interfejsu klawiatury Magurexu (numer 1/95), zgîosiîy sië do nas dwie inne firmy oferujâce konkurencyjne produkty. Firma Elsat dostarczyîa interfejs klawiatury do CD32 wraz z przewodem do poîâczenia w sieê konsoli z innâ Amigâ (przez zîâcze serial), natomiast firma Toms przekazaîa do testowania interfejs klawiatury oraz przerobionâ klawiaturë od PC, którâ moûna podîâczyê bezpoôrednio do CD32. Z uwagi na nieco inne pole zastosowaï kaûdego z tych rozwiâzaï warto je osobno omówiê. Interface Elsatu Przejôciówka ta speînia dwa zadania. Po pierwsze poprzez niâ moûna podîâczyê do CD32 typowâ klawiaturë od PC, a po drugie przez zîâcze serial uzyskujemy moûliwoôê poîâczenia konsoli z drugâ Amigâ. Interface zostaî wykonany metodâ montaûu powierzchniowego, co zdecydowanie ograniczyîo wymiary (oraz polepszyîo niezawodnoôê) caîej przejôciówki. >Wraûenia z pracy< Pierwsze, co sië rzuca w oczy, to doôê krótki przewód, îâczâcy zîâcze serial i AUX (przez wtyczkë MiniDin). W rezultacie uûytkownik ma w znacznym stopniu ograniczone moûliwoôci wzajemnego ustawienia CD32 i drugiego komputera. Wîaôciwie jesteômy zmuszeni ustawiê konsolë po prawej stronie drugiej Amigi, ewentualnie prostopadle do niej. Producent, co prawda, podaje peîny opis wyprowadzeï zîâcza RS-232 oraz sposób na przedîuûenie przewodu îâczâcego, naleûy jednak przypuszczaê, ûe mimo wszystko nie kaûdy bëdzie w stanie zrobiê takâ przeróbkë. Z drugiej jednak strony staranne wykonanie interfejsu, ekranowane przewody i ich niewielka dîugoôê powinny zapewniaê lepszâ jakoôê poîâczenia, a tym samym pewniejszâ transmisjë nawet przy duûych prëdkoôciach. Drugim zastosowaniem opisywanej przejôciówki jest podîâczenie poprzez niâ standardowej klawiatury od IMB PC. Jeôli mamy starsze jej modele, trzeba najpierw przeîâczyê sië w tryb AT. Z powodu braku niektórych klawiszy charakterystycznych dla Amigi, podstawiono ich funkcje pod klawisze nie wystëpujâce z kolei w Amigach, a wykorzystywane tylko w PC. Zamiast lewej i prawej [Amigi] uûywane sâ oba klawisze [Ctrl]. Funkcjë tego ostatniego podstawiono pod klawisze [F11] lub [F12]. Rozwiâzanie to jest dobrze przemyôlane. Poîoûenie klawiszy [Ctrl] na klawiaturze pecetowej odpowiada mniej wiëcej rozlokowaniu klawiszy [Amiga] w amigowym keyboardzie. Do nietypowego poîoûenia [Ctrl] uûytkownik doôê îatwo sië przyzwyczaja, zwîaszcza ûe nie korzysta sië z niego tak czësto, jak chciaûby z klawiszy [Amiga]. Klawisz [Help] zostaî podîoûony pod [Num Lock], [Delete] pod [Del]. Inne klawisze chrakterystyczne dla PC, jak: [Macro], [Scroll Lock], [Insert] itd., nie sâ wykorzystywane. Interface klawiatury firmy Toms To rozwiâzanie sîuûy tylko i wyîâcznie do podîâczania klawiatury od PC (typ AT o 101 lub 102 klawiszach). Istniejâce wyprowadzenie zîâcza AUX w przejôciówce moûe posîuûyê do poîâczenia z innâ Amigâ, ale wymaga to dodatkowego przewodu. >Wraûenia z pracy< Zauwaûalne jest dâûenie twórców tej przejôciówki do zapewniania jak najwiëkszej zgodnoôci z oryginalnâ klawiaturâ amigowâ. Emulowane sâ nie tylko klawisze z Amigi w ukîadzie USA, ale nawet przewidziano korzystanie ze specyficznych znaków narodowych (na przykîad wystëpujâcych w klawiaturach niemieckich). Dodatkowo dziëki doîâczeniu kilku przeîâczników w interfejsie moûemy zmieniaê konfiguracjë klawiatury. W wersji, którâ testowaliômy, byî na razie wykorzystany tylko jeden z tych przeîâczników, ale od producenta dowiedzieliômy sië, ûe prawdopodobnie juû wkrótce zostanâ "zaprogramowane" takûe i pozostaîe. Dziaîanie tego przeîâcznika polega na zmianie podstawienia klawisza emulujâcego lewâ [Amigë]. Jeôli mamy klawiaturë 101-klawiszowâ, wówczas moûe to byê tylko [End], jeôli jednak mamy dodatkowy klawisz (miëdzy [Shift] i [Z]), wtedy odpowiednio zmieniajâc poîoûenie przeîâcznika, podkîada sië pod niego klawisz [lewa Amiga]. To drugie rozwiâzanie jest, moim zdaniem, zdecydowanie praktyczniejsze. Klawisz [End] znajduje sië nad kursorami po prawej stronie klawiatury i doôê trudno przyzwyczaiê sië do szukania w takim miejscu [lewej Amigi]. Klawisz [prawa Amiga], tak jak w przejôciówce Elsatu, zostaî podîoûony pod prawy [Ctrl]. [Help] znajdziemy pod [Print Screen], [Delete] pod [Del]. [F11] i [F12] sîuûâ do uzyskania znaków narodowych (kody 48 i 43). Pozostaîe specyficzne klawisze z PC zostaîy wykorzystane dla uzyskania miëdzy innymi takich funkcji, jak: insert, page down, page up, home, end (czasami niektóre programy uûywajâ w Amigach w tym celu klawiszy z bloku numerycznego). Niewielkim, ale bardzo przydatnym, gadûetem jest doîâczenie do zestawu naklejek z literkami na klawiaturë, co bardzo uîatwia przyzwyczajenie sië do nowego rozîoûenia klawiszy. Na razie wîaôciciele klawiatur z klawiszem [Macro] (doôê czësto moûna taki model spotkaê na rynku) nie majâ z niego poûytku, ale wedîug zapewnieï producenta juû niedîugo zostanie on wykorzystany do emulacji klawisza [lewa Amiga]. Klawiatura do CD32 produkcji firmy Toms Zamiast przejôciówek w formie zewnëtrznych ukîadów caîoôê umieszczono wewnâtrz standardowej klawiatury od PC. >Wraûenia z pracy< Jest to niewâtpliwie rozwiâzanie najbardziej eleganckie ze wszystkich prezentowanych. Oryginalnâ czarnâ klawiaturë firmy Chinon przystosowano do bezpoôredniego wykorzystania z CD32. Dostosowanie to objëîo nie tylko stronë elektronicznâ, ale takûe postarano sië o doîoûenie klawiszy [Amiga] w miejscach, w których one normalnie wystëpujâ. Uzyskano to przez zamontowanie skróconego klawisza [spacja], a powstaîe miejsce wykorzystano do umieszczenia klawiszy [Amiga]. Na pierwszy rzut oka nie sposób odróûniê tych dodatkowych klawiszy od pozostaîych. Podstawienie innych klawiszy jest wîaôciwie takie samo, jak w opisywanym wczeôniej interfejsie tej firmy. Jeôli ktoô chciaîby uûywaê zîâcza AUX nie tylko do podîâczenia klawiatury, ale takûe do wymiany danych z innym komputerem, musi dokupiê w firmie Toms odpowiedniâ przejôciówkë (za 10 zî). Zwraca uwagë bardzo dobra jakoôê klawiatury (dobry klik, pewna praca). Moûna to rozwiâzanie zarekomdendowaê nawet posiadaczom Amigi 4000. Podobnie jak w poprzednim wypadku, w komplecie znajdziemy takûe nalepki na poszczególne klawisze. Podsumowanie Kaûde z prezentowanych rozwiâzaï technicznych ma wady i zalety. Niewâtpliwie interfejs Elsatu jest najbardziej uniwersalny, a to ze wzglëdu na dodanie przelotki i wyprowadzenia zîâcza serial, co umoûliwia poîâczenie CD32 w sieê z innâ Amigâ. Równie sensowne jest takûe podîoûenie specyficznych amigowych klawiszy. Z drugiej strony interfejs Tomsu zapewnia lepsze moûliwoôci dostosowania róûnych typów klawiatur do indywidualnych potrzeb, a takûe umoûliwia uûywanie specjalnych znaków narodowych (jeôli komuô sâ potrzebne). Przy tym rozwiâzaniu zalecaîbym jednak szukanie klawiatury z dodatkowym klawiszem miëdzy [Shift] i [Z], pod który moûna podstawiê klawisz [lewa Amiga]. Ostatnie rozwiâzanie sprawia wraûenie najbardziej przemyôlanego. Jeôli ktoô nie ma starej klawiatury od peceta, a chciaîby wyposaûyê w takie urzâdzenie swoje CD32, to wîaônie ten wariant najbardziej bym mu polecaî -- îadne, fukcjonalne, z moûliwoôciâ doîâczenia przejôciówki do sieciowania. Wybór, który bëdzie jak zawsze kompromisem miëdzy cenâ, uûytecznoôciâ no i oczywiôcie rodzajem zastosowania, pozostawiam Païstwu. Nazwa urzâdzenia: Interfejs klawiatury i zîâcze serial do CD32 Komputer CD32 Cena zestawu 85 zî Dystrybutor: Elsat sc. 00-714 Warszawa, ul. Czerniakowska 28B, tel. (22) 40-58-76 Wykonanie 8 Obsîuga 7 Montaû 7 Instrukcja 9 Cena/Jakoôê 7 Ogólnie 7 Nazwa urzâdzenia: Interfejs klawiatury do CD32 Komputer CD32 Cena zestawu 59 zî Dystrybutor: Toms, Warszawa ul. Beîdan 2, tel (022) 6415429. Wykonanie 7 Obsîuga 7 Montaû 8 Instrukcja 9 Cena/Jakoôê 7 Ogólnie 7 Nazwa urzâdzenia: Klawiatura do CD32 Komputer CD32 Cena zestawu 105 zî Dystrybutor: Toms, Warszawa ul. Beîdan 2, tel. (022) 6415429. Wykonanie 9 Obsîuga 9 Montaû 8 Instrukcja 9 Cena/Jakoôê 6 Ogólnie 7