PISAÊ KAÛDY MOÛE... Wszyscy amigowcy w mniejszym lub wiëkszym stopniu zaznajomieni sâ z klawiaturami swoich ulubionych komputerów. Duûa czëôê potrafi doôê szybko wstukiwaê tekst do komputera, ale czy wszyscy potrafiâ optymalnie uûywaê swoich râk, tj. tak, aby nie mëczâc sië, pisaê jak najszybciej? Krzysztof Prusik Otrzymaliômy do testowania program edukacyjny o nazwie "Pisaê kaûdy moûe..." autorstwa Artura Haîaczkiewicza, sîuûâcy do nauki "maszynopisania". Przed uruchomieniem programu uûytkownik moûe zainstalowaê caîoôê na twardym dysku. To rozwiâzanie ma jednak pewien feler: instalacja programu nie moûe zostaê przeprowadzona, gdy system zostaî wystartowany z dyskietki PKM, a program instalacji zostaje przerwany. Moûe to sprawiê problem poczâtkujâcym uûytkownikom. Gdy jednak proces instalacji zostanie zainicjowany z "twardziela", przebiega on bezboleônie. Warto zwróciê uwagë na to, ûe mimo iû program zostaî napisany w AMOS-ie, to jest to trudne do wykrycia. Bardzo mi sië podoba pomysî zastâpienia ohydnych requesterów AMOS-a wîasnymi, lecz, niestety, tak to juû w ûyciu jest, ûe coô za coô. Otóû File Selector, proponowany przez autora PKM-u, jest piëkny, lecz bardzo prosty (w porównaniu np. z AMOS-owskim). Poza tym instalator nie potrafi samodzielnie zaîoûyê katalogu dla PKM-u (musi juû taki byê na "twardym"). Tyle tytuîem wstëpu. Warto jeszcze tylko wspomnieê, ûe PKM wymaga zainstalowanych w systemie polskich znaków w standardzie AmigaPL (instalator umie przegraê polskie czcionki, lecz nie potrafi zmieniê sekwencji startowej). Po uruchomieniu wîaôciwego programu bëdziemy zmuszeni obejrzeê kilka ekranów z reklamami producentów PKM-u, po czym naszym oczom ukarzâ sië dwie klawiatury: pierwsza w ukîadzie QWERTZ (niemiecka) i druga QWERTY (angielska). Po wybraniu jednej z nich ukaûe sië gîówne menu z opcjami programu. Do wyboru mamy 33 lekcje do nauczenia sië, a wszystkie pochodzâ ze znakomitej ksiâûki zatwierdzonej przez Ministerstwo Oôwiaty i Wychowania, pt. "Maszynopisanie", autorstwa Henryka Baïskiego i Janusza Jegiera (wôród nich m.in. tekst dawny, angielski, niemiecki). Moûemy teû zagraê w grë, sprawdziê swojâ szybkoôê pisania, wîâczyê/wyîâczyê dúwiëk (sample) lub wyjôê z programu. Interfejs uûytkownika jest bardzo efektowny, lecz nie zawsze przejrzysty (kto by sië spodziewaî, ûe pod przyciskiem "Tekst 5" -- ukrywa sië "dîugi tekst techniczny"). Nie wiem, moûe autorowi chodziîo o to, aby uûytkownik spoglâdaî w dolnâ czëôê ekranu, gdzie zawsze znajduje sië szczegóîowy opis przycisku "przykrytego" wskaúnikiem myszki. Nie wszyscy mogâ sië domyôliê, ûe klikajâc PRAWYM przyciskiem myszki na przycisku z lekcjâ spowodujemy ukazanie sië pomocniczego widoku klawiatury z uîoûeniem râk dla danego êwiczenia. Sposób przeprowadzania lekcji jest bardzo ciekawy. Otóû ekran podzielony jest na trzy czëôci. W górnej ukazuje sië wpisywany przez nas tekst, w ôrodkowej widzimy, co mamy pisaê (bieûâca linia podkreôlona na czerwono), a w dolnej znajduje sië pomocniczy widok klawiatury (ôwietny pomysî, gdyû dziëki temu widaê, który klawisz zostaî przyciôniëty ostatnio, bez zerkania na prawdziwâ klawiaturë, czego robiê nie wolno!) oraz liczba znaków do napisania/poprawnych/bîëdnych. Lekcja, jak îatwo sië domyôliê, polega na wstukiwaniu w klawiaturë literek, znajdujâcych sië w ôrodkowej czëôci ekranu. I tu, niestety, naleûâ sië programowi sîowa krytyki: -- Gdy sië pomylimy, nie mamy moûliwoôci cofniëcia, skasowania ostatniego znaku klawiszem [Delete]. Autor tîumaczy to w instrukcji tym, ûe "takie reguîy sâ wymagane przez wszystkie kursy maszynopisania" (cytat z instrukcji). -- Podczas êwiczenia nie moûemy zobaczyê uîoûenia râk na klawiaturze. Dlaczego nie podpiâê ekranu z tym widokiem pod klawisz [Help]? -- Po zakoïczeniu wpisywania wiersza tekstu, za kaûdym razem musimy wciskaê klawisz [Enter]. Wszystkie wspóîczesne edytory potrafiâ automatycznie "zawijaê" tekst i wymagajâ naciôniëcia klawisza [Enter] jedynie po zakoïczeniu wprowadzania akapitu. Wg mnie powinna wiëc istnieê moûliwoôê wîâczenia trybu automatycznego "zawijania". -- W niektórych tekstach êwiczeniowych (np. tekst dawny) wyrazy sâ przenoszone. Rozumiem, ûe program bazuje na doskonaîej ksiâûce, lecz zostaîa ona napisana wiele lat temu i niektóre podawane przez niâ fakty nie przystajâ do wspóîczesnoôci (np. tekst polityczny-komunistyczny). Kto w dzisiejszych czasach, piszâc w komputerowym edytorze, rëcznie przenosi wyrazy? Po zakoïczeniu lekcji ukaûe sië okienko ze statystykâ. Ciekawâ opcjâ programu PKM jest gra o nazwie "Spadajâce literki". Z prawej strony do lewej pîynâ napisy, które musimy szybko wystukiwaê na klawiaturze. Gdy zdâûymy, wszystkie literki wybuchajâ. W przeciwnym wypadku, gdy wszystkie ucieknâ poza ekran, otrzymujemy punkt karny. Gra koïczy sië (naszâ przegranâ), gdy otrzymamy dziesiëê punktów karnych. W instrukcji jest napisane, ûe naleûy pilnie uwaûaê na duûe i maîe litery, bo sâ odróûnialne. Niestety, jak na mój gust wszystkie litery zastosowane w grze sâ duûe. Spowodowaîo to, ûe na poczâtku przegrywaîem wszystkie gry, a dopiero póúniej "scfaniîem sië" i zawsze pierwszâ literë wyrazu pisaîem duûâ, a resztë maîymi. Test szybkoôci pisania polega na tym, ûe przepisujemy tekst wyôwietlony na ekranie, a po zakoïczeniu naszej ciëûkiej pracy komputer podaje nam, ile znaków jesteômy w stanie napisaê w ciâgu minuty (prëdkoôê pisania zawodowych maszynistek -- 300 znaków na minutë -- wg instrukcji). Test trwa 10 minut. Liczba znaków odejmowanych za kaûdy bîâd równieû wynosi 10. Jak wiëc widaê, zasady zostaîy zîagodzone w stosunku do testu profesjonalnego, który trwa 30 minut, a kaûdy bîâd kosztuje 100 znaków. Wedîug mnie, uûytkownik powinien mieê do wyboru test profesjonalny lub zîagodzony. W podsumowaniu muszë stwierdziê, ûe program byîby ôwietny, gdyby nie potkniëcia, które juû wymieniîem. Îadny interfejs uûytkownika. Dobrze dobrana paleta barw, która prezentuje sië dobrze takûe na monitorze monochromatycznym (oprócz koloru czerwonego, który... znika). Efektowne dúwiëki (chociaû wedîug mnie nie wszystkie dobrze dobrane). Minimalne wymagania sprzëtowe: dowolna Amiga z 1 MB pamiëci (PKM, jak kaûdy program w AMOS-ie, nie wspóîpracuje z monitorami VGA). Podczas testu nie zdarzyîo mi sië, aby program sië zawiesiî, odmówiî posîuszeïstwa lub postâpiî niezgodnie z oczekiwaniami. Raz tylko, gdy miaîem uruchomionych wiele programów w multitaskingu, ekran PKM-u sië zamknâî, a na Workbenchu ukazaî sië requester z napisem: "Out of memory". Program moûna w dowolnym momencie przerwaê klawiszami [Ctrl]+[C] (wtedy równieû pojawi sië systemowy requester: "program interrupted"). Wszystkie materiaîy êwiczeniowe zawarte sâ w plikach tekstowych (katalog Lekcje), dziëki czemu moûna je îatwo modyfikowaê. Ideaîem byîby oddzielny edytor do tego, ale moûe za wiele wymagam. Poza tym program nie umoûliwia wczytania dowolnego tekstu z dysku oraz tworzenia i zapisu wîasnej konfiguracji (m.in. wî/wyî [Del], wî/wyî zawijanie tekstu, wî/wyî test profesjonalny, wî/wyî szybkie wyôwietlanie, czyli bez specjalnych efektów). Instrukcja do programu jest wyczerpujâca i zwiëzîa. Ma tylko jednâ wadë: jest úle zîoûona. Maîy druk, brak odstëpu miëdzy wierszami, nie wyróûniajâce sië tytuîy -- wszystko to wskazuje na to, ûe trudno jest w niej znaleúê poûâdanâ informacjë. Mimo drobnych wpadek (nie bîëdów), program warto poleciê wszystkim pragnâcym sië nauczyê szybkiego pisania na klawiaturze. Szczególnie trzeba pochwaliê îadny interfejs graficzny, który powoduje, ûe wspóîpraca z programem staje sië bardzo przyjemna. Program: Pisaê kaûdy moûe... Dystrybutor: MIRAGE, Robert Godlewski, tel. (02) 6413122. Cena:...................?.................... Ocena: 7/10