IMAGEFX 2.0 O nowej wersji doskonaîego programu do obróbki grafiki -- ImageFX -- gîoôno byîo juû od dawna. Pojawienie sië programu opóúniaîo sië jednak. Jednâ z przyczyn byî "rozwód" miëdzy Nova Design a GVP. Ale "co sië odwlecze"... Na londyïskich targach World of Amiga odbyîa sië europejska premiera nowego ImageFX. Zmiana numeru wersji z 1.5 na 2.0 sugerowaîa, ûe w pakiecie nie dokonano rewolucyjnych zmian i ulepszeï, tymczasem juû pierwsze kontakty z ImageFX 2.0 nie potwierdziîy tych przypuszczeï. Pakiet okazaî sië byê co najmniej o klasë lepszy od poprzednika, umacniajâc swâ przewodniâ pozycjë wôród programów "image processing" dla komputerów Amiga. Tadeusz Talar W poprzednim numerze Jarek Horodecki przedstawiî krótko ten program. Postaram sië nieco rozwinâê temat, poniewaû wszyscy w gronie redakcji uwaûajâ, ûe ten doskonaîy program jest tego wart. Usprawnienia zastosowane w pakiecie poszîy przede wszystkim w kierunku polepszenia i uîatwienia obsîugi gîównego elementu pakietu, tzn. programu ImageFX oraz jego funkcjonalnoôci i elastycznoôci. Duûe zmiany widaê takûe w instrukcji, która liczy teraz ponad 400 stron. Minimalne wymagania sprzëtowe to Amiga wyposaûona w 1 MB pamiëci Chip, 3 MB pamiëci Fast, twardy dysk oraz system operacyjny w wersji 2.0 lub wyûszej. Jest to jednak absolutne minimum, dla peînego wykorzystania moûliwoôci pakietu zalecane jest posiadanie szybkiej karty turbo, najlepiej z koprocesorem arytmetycznym oraz jak najwiëcej pamiëci. Pakiet instaluje sië, jak poprzednio, z czterech dyskietek przy uûyciu dobrze znanego Installera firmy Commodore. Oprócz gîównego skryptu instalacyjnego zaîâczono równieû drugi -- Install-Extras -- instalujâcy dodatkowe elementy pakietu. Sâ one produktem autorów nie zwiâzanych z firmâ Nova Design, stâd nie obejmuje ich "support" tejûe firmy i mogâ byê stosowane przez uûytkownika na jego wyîâczne ryzyko. Moduîy te to pliki obsîugi formatu MPEG, loadery plików w formacie PhotoCD, PostScript, PAR (Personal Anim. Recorder) oraz Harlequin. Pojawiî sië takûe dodatkowy loader dla obrazków standardu Photo CD -- nie jest on jednak dostarczany wraz z pakietem. ImageFX Sercem pakietu jest oczywiôcie program ImageFX. Nowinkâ, wprowadzonâ przez autorów, jest moûliwoôê uruchomienia jego peînej wersji na ekranie Workbencha (rys. 1.). Ucieszy to przede wszystkim szczëôliwych posiadaczy 24-bitowych kart graficznych, ale jak by sië ktoô uparî, to i na standardowych Amigach (1200 i 4000), gdy ustawimy liczbë kolorów Workbencha, np. na 256, moûna wykorzystywaê to udoskonalenie, choê praca w tym wypadku nie jest juû tak komfortowa. Natomiast podczas przyglâdania sië gîównemu panelowi programu (patrz rys. 2.) na pierwszy rzut oka nie widaê jakichô dramatycznych zmian poza kilkoma "kosmetycznymi" szczegóîami (zniknâî gadûet Rotate, zmieniîy swe poîoûenia gadûety Transform i Filter, przybyî gadûet Distort). Nowe oblicze programu moûna jednak zobaczyê klikajâc na poszczególnych gadûetach w panelu Toolbox. Pojawiajâce sië wtedy listy opcji sâ z reguîy znacznie bogatsze od oferowanych przez ImageFX 1.5, ale o szczegóîach za chwilë. Znacznie uîatwiono wybór obrazka, który chcemy wczytaê z dysku. W tym celu zamiast jednego ze znanych requesterów (np. asl, reqtools) moûna stosowaê nowy, w którym poszczególne pliki przedstawione sâ w postaci nazwy i umieszczonego nad niâ maîego obrazka (ang. thumbnail), zawierajâcego przybliûenie zawartoôci pliku (patrz rys. 3.). W ten sposób wyôwietlane sâ tylko obrazki zapisane wczeôniej przy uûyciu nowego ImageFX-a z "zaznaczonym" w panelu preferencji programu gadûetem Save Nails? (patrz rys. 4.). W panelu tym moûna równieû ustaliê i inne parametry dziaîania, zwiâzane z wykorzystaniem nowych opcji, jak choêby np. otwieranie ekranu Preview bufora gîównego na Workbenchu czy wybór odpowiednich requesterów. Jeôli mowa o odczycie i zapisie obrazków i animacji to nie sposób nie wspomnieê o imponujâcej liczbie formatów graficznych, jakie "rozumie" nowy ImageFX. Program potrafi odczytaê dane w formatach: ABEKAS, ALIAS, ANIM, BMP, DCTV, DPIIE, FAXX, FITS, FLI/FLC, Framestore Video Toaster, GIF, GRASP/DL, HAME, HARLEQUIN, ICO, ILBM, IMG8, Impulse, info, JPEG, Koala, MacPaint, PAR (Personal Anim. Recorder), PBM, PCD, PCX, PDS, PhotoCD, PIC, PICT, PostScript, QRT, Rendition, Sculpt, SGI, Softimage, SunRaster, Targa, TIFF, VICAR, Wavefront, X11WD, YUVN. Obrazki moûna zapisaê do plików w formatach: ABEKAS, ALIAS, ANIM, ANIM7, BMP, DCTV, DPIIE, FAXX, FITS, FLC, Framestore Video Toaster, GIF, HAME, ILBM, info, JPEG, PBM, PCX, PICT, QRT, SunRaster, Rendition, Sculpt, SGI, Softimage, Targa, TIFF, Wavefront, X11WD, YUVSPLIT. Úródîem danych moûe byê takûe skaner czy digitalizer wideo. W tym wypadku program potrafi bezpoôrednio korzystaê z "rodziny" skanerów firmy Epson, skanera Sharp JX100 oraz digitalizerów, FRAMEGRABBER firmy Progressive Peripherals and Software, VLab and VLab Y/C oraz Impact Vision 24 firmy GVP. Oprócz wykorzystania standardowych ukîadów graficznych Amigi, czyli ECS i AGA, ImageFX 2.0 potrafi wspóîpracowaê z wieloma kartami graficznymi. O wiëkszoôci z nich wspomniaî juû Jarek Horodecki miesiâc temu. Dodatkowo sâ jeszcze dwie: OpalVision, SAGE (DMI). Wróêmy jednak do gîównego panelu programu i umieszczonych tam gadûetów. Oprócz wymienionych przeze mnie wczeôniej zmian przybyî bowiem jeszcze gadûet SELECT BUFFER (oznaczony na rys. 2. ûóîtâ obwódkâ). Jest on bezpoôrednio zwiâzany z kolejnym udoskonaleniem, polegajâcym na moûliwoôci wczytania do pamiëci kilku obrazków naraz, poprzez uûycie nowej opcji dostëpnej po klikniëciu na gadûecie BUFFER i wybraniu LOAD NEW BUFFER. Po klikniëciu na SELECT BUFFER pokazuje sië lista wczytanych obrazków (patrz rys. 2.). Moûemy z niej wybraê ten, który ma sië staê bieûâcâ zawartoôciâ bufora gîównego programu. Sposób prezentacji buforów na liôcie moûna zdefiniowaê w preferencjach jako nazwy lub thumbnails. Podobnie sprawa wyglâda z brushami. Teû moûna wczytaê dowolnâ ich liczbë (limitowane jest to oczywiôcie rozmiarem posiadanej pamiëci RAM), w tym jednak wypadku brush moûna wybraê za pomocâ opcji SELECT BRUSH, dostëpnej po klikniëciu na gadûecie BRUSH. Kolejnym cennym udoskonaleniem wprowadzonym w programie jest znaczne rozszerzenie moûliwoôci okreôlenia obszaru podlegajâcego obróbce. Klikajâc dwukrotnie na przeznaczonym do tego celu gadûecie (na rys. 2. w czerwonej ramce) moûna okreôliê rodzaj definiowanego obszaru, to czy podczas obróbki bëdzie istniaîa moûliwoôê stosowania "narzëdzi malarskich" z paska narzëdzi, zapis i odczyt zaznaczonego obszaru oraz inwersjë obszaru. Dodatkowe znaczenie w trakcie okreôlania majâ klawisze [Alt] i [Ctrl]. Przytrzymanie bowiem klawisza [Alt] w trakcie definicji doda zaznaczony fragment do juû okreôlonego obszaru, natomiast przytrzymanie klawisza [Ctrl] wyîâczy zaznaczony fragment. Miîym dodatkiem wprowadzonym w ImageFX 2.0 jest moûliwoôê okreôlenia koloru w palecie barw bezpoôrednio z panelu Toolbox, bez potrzeby przechodzenia do panelu Palette. W tym celu wystarczy dwukrotnie kliknâê na wybranym kolorze i wpisaê odpowiednie wartoôci trzech kolorów skîadowych (patrz rys. 2. -- jasnoniebieska ramka). Znacznie zmieniono i rozszerzono moûliwoôê okreôlenia trybu rysowania -- Draw Options, bogactwo moûliwoôci najlepiej odzwierciedla zawartoôê poszczególnych paneli, widoczna po wciôniëciu klawisza [F6] lub dwukrotnym klikniëciu na ikonie w zielonej ramce na rys. 2. Moûna sobie teraz np. porysowaê starymi dobrymi "ôwiecówkami" (Crayon) lub pomalowaê akwarelami (Watercolor). Prawdziwym hitem nowej wersji programu jest poprawiona wersja panelu, sîuûâcego do tworzenia napisów (rys. 5.). Nareszcie moûna bez problemu korzystaê tak z czcionek bitmapowych, jak i wektorowych. Doîâczone opcje, znane z edytorów tekstu, dodatkowo uîatwiâ nam pracë. Nadal brak jest jednak moûliwoôci wprowadzenia z poziomu tego panelu zmian proporcji znaków. Nie mniejszym zmianom ulegîa zawartoôê paneli wyôwietlanych po klikniëciu na innych gadûetach, dodano tyle nowych opcji, ûe nie sposób je opisaê na szczupîych îamach tego artykuîu. Najbardziej efektowne, stanowiâce zawartoôê gadûetów Transform, Effect i nowo dodanego Distort przedstawiajâ odpowiednio rys. 6., 7. i 8. Autorzy programu wiedzâ chyba dobrze, ûe czas to pieniâdz, i wprowadzajâ globalne usprawnienie, polegajâce na dodaniu do prawie kaûdej opcji moûliwoôci jej podglâdu przed wykonaniem (rys. 9.). Jest to nieocenione w sytuacji, gdy np. wykonanie efektu wymaga stosunkowo dîugotrwaîych obliczeï, a koïcowy efekt nie speînia naszych oczekiwaï. Teraz mamy moûliwoôê klikniëcia na gadûecie Preview i z grubsza oceniê, czy program ma wykonaê wybrany przez nas wariant. Innym dowodem na powaûne traktowanie uûytkownika moûe byê znacznie poprawiony Help ImageFX-a. W stosunku do poprzedniej wersji jest bardziej funkcjonalny, bo po pierwsze zawarte w nim informacje nie stanowiâ lakonicznych opisów i notorycznego odsyîania do instrukcji uûytkownika (np. nareszcie moûna w nim znaleúê, w "ludzki" sposób opisanâ, metodë konfiguracji pamiëci wirtualnej), po drugie zaô znajduje sië tam opis wszystkich komend wewnëtrznego "jëzyka" ImageFX-a, tak cenny przy tworzeniu wîasnych makrodefinicji ARexxowych dla tego programu. Dodatki W opisywanym pakiecie oprócz programu gîównego znajduje sië jeszcze kilka innych "narzëdzi", sâ to znane z poprzednich wersji: * CineMorph -- program do tworzenia morphingów. Poza dodaniem interfejsu ARexxa i kilku komend z nim zwiâzanych, program ten zasadniczo nie róûni sië od wersji poprzednich. * IMP -- program, dziëki któremu moûna np. w automatyczny sposób "skleiê" obrazki w animacjë, zmieniê format animacji na inny lub "rozbiê" jâ na odpowiadajâce poszczególnym klatkom obrazki, wszystko to z zastosowaniem efektów oferowanych przez ImageFX. W nowej wersji dodano opcjë oczekiwania na obrazek. Jest to bardzo przydatna opcja, zwîaszcza przy wspóîpracy z programami ray-tracing, generujâcymi poszczególne klatki do odrëbnych plików na dysku. * Viewtek -- program sîuûâcy do wyôwietlania obrazków ILBM, JPEG i GIF oraz 24-bitowych (w tym wypadku, na Amigach z ukîadami AGA, sâ one przetwarzane na 256 kolorów), a takûe animacji ANIM i ANIM7 ("szybsza" wersja formatu ANIM, zaîâczono konwerter animacji ANIM na ten format). Stwarza moûliwoôê odtwarzania animacji z dysku oraz zapisywania wyôwietlanego obrazka w formacie ILBM. * MAGIC -- zestaw programów, opracowany przez firmë Nova Design, sîuûâcy do wymiany danych pomiëdzy aplikacjami, operujâcych na 24-bitowych obrazkach. W pakiecie znajdujâ sië teû dwie nowoôci: * AutoFX -- program ten sîuûy do obróbki (oczywiôcie ImageFX-em) serii obrazków lub animacji (rys. 10.). Praca z nim przypomina tzw. tryb wsadowy, to znaczy wybieramy obrazki lub animacje, okreôlamy listë rozkazów, jakim chcemy je poddaê, klikamy na BEGIN i idziemy na kawë, a ImageFX zgodnie z zaîoûonymi parametrami wykona wszystkie operacje. Jest to bardzo uûyteczne narzëdzie dla tych z Was, którzy nie czujâ sië mocni w pisaniu makrodefinicji ARexxowych z wykorzystaniem komend ImageFX-a, a mimo to chcieliby sobie uîatwiê pracë i zautomatyzowaê powtarzalne czynnoôci. Przykîad dziaîania AutoFX-a dla parametrów pokazanych na rys. 10. przedstawia rys. 11. * Browser -- jest czymô w rodzaju programu integrujâcego aplikacje pakietu ImageFX. Wystarczy spojrzeê na rys. 12., by sië przekonaê o tym, iû z poziomu Browsera moûemy îatwo odnaleúê i obejrzeê obrazek lub animacjë, poddaê edycji ImageFX-em, stworzyê thumbnail itp. Konkludujâc... Po krótkich, lecz bardzo intensywnych, eksperymentach z tym pakietem moûna sobie juû wyrobiê opinië o wadach i zaletach nowego wcielenia ImageFX-a. Tych pierwszych raczej nie da sië zauwaûyê. Wyjâtek stanowiê moûe najwyûej fakt tworzenia niezbyt czytelnego obrazka-thumbnail dla obrazka zapisanego w trybie HAM (spowodowane 16-kolorowym wyôwietlaniem tych ikonek) i kîopoty z pamiëciâ przy niektórych operacjach. Te ostatnie wynikajâ najprawdopodobniej z tego powodu, ûe moja Amiga ma jedynie (kiedyô to byîo "aû") 6 MB RAM, co przy duûej liczbie wczytywanych moduîów (loaders, savers itd.) okazaîo sië iloôciâ stosunkowo niewielkâ, zwîaszcza przy pracy z obrazkami w wyûszych rozdzielczoôciach. Szkoda takûe, ûe autorzy dajâ moûliwoôê konfiguracji elementów pakietu tylko w momencie instalacji, aû prosi sië o dodanie odpowiedniej opcji w panelu preferencji programu. Moûna, co prawda, okroiê "rëcznie" zbëdne fragmenty za pomocâ DiskMastera lub Directory Opusa, ale zdajë sobie sprawë z tego, ûe nie wszyscy zechcâ z tego skorzystaê. Wadë (z naszego, polskiego, subiektywnego, punktu widzenia) stanowi równieû jego doôê wysoka cena, ale programu, który z powodzeniem moûe konkurowaê z PhotoShopem (na Macintosha i Windows) czy PhotoStylerem (Windows) taniej kupiê na ôwiecie nie moûna. Jeôli zaô mowa o zaletach, to myôlë ûe jest ich tak wiele, ûe dotychczasowi uûytkownicy programów "image processing" dla Amig powinni rozwaûyê "przesiadkë" na ImageFX-a 2.0, poniewaû udoskonalenia w nim dokonane nie pozostawiajâ cienia wâtpliwoôci, ûe jest on najlepszym, kompletnym, pakietem w swej klasie. Program: Image FX 2.0 Producent: Nova Design Cena: ok. 250 USD Ocena: 9/10