NAJPROSTSZE TURBO DLA AMIGI 500 Amiga 500, choê lata jej ôwietnoôci juû minëîy, nadal ma licznych uûytkowników. Na pewno zaciekawi ich moûliwoôê odôwieûenia komputera, tzn. dwukrotne jego przyspieszenie. Stanisîaw Szczygieî (Stanley) Amiga 500 to wciâû ûywa, ale jednak juû historia, Amigi. Procesor Motorola 68000 stanowi udanâ, lecz jak na wspóîczesne czasy nieco powolnâ konstrukcjë. Moûna jednak w pewnym stopniu odôwieûyê blask tego procesora -- poprzez jego znaczâce przyspieszenie. Zamieszczony poniûej opis i dokumentacja pozwolâ na zmianë szybkoôci taktowania procesora z 8 do 16 MHz. Prawie dwukrotnie przyspieszy to Amigë! Z góry jednak informujë: nie jest to urzâdzenie, które moûe wykonaê laik! Osobom niedoôwiadczonym proponujë przejôê od razu do nastëpnego artykuîu, a maîo doôwiadczonym -- poprosiê o pomoc fachowców elektroników. Amiga jest naprawdë wraûliwa na uszkodzenia, a niewîaôciwe wykonanie ukîadu turbo lub zîe podîâczenie moûe jâ caîkowicie zniszczyê! Pamiëtajcie -- byliôcie ostrzeûeni! Trzeba teû od razu zaznaczyê, ûe nie wszystkie Amigi 500 dadzâ sië przyspieszyê. Moûliwoôê zastosowania poniûszego ukîadu wynika przede wszystkim z zastosowanej w Amidze wersji procesora. Niektóre z nich nie "poddadzâ" sië przyspieszeniu. Szczegóîy znajdziecie jednak poniûej. Trochë teorii Zasadâ pracy opisywanego turbo jest po prostu dwukrotne zwiëkszenie szybkoôci taktowania procesora. Zwielokrotniony impuls zegarowy zostaje ponownie podany na zîâcze procesora, zmuszajâc go do bardziej wydajnej pracy. W efekcie nastëpuje szybsza praca caîego komputera! Wprawdzie dwukrotne przyspieszenie procesora pozwoli na przyspieszenie pracy komputera w nieco mniejszym stopniu -- w pracy komputera znaczâcy udziaî majâ teû ukîady specjalizowane -- ale efekt bëdzie naprawdë widoczny. Przedstawiony ukîad jest jednym z najprostszych rozwiâzaï -- moûe sië wiëc zdarzyê co jakiô czas "zawieszenie" pracy komputera. Podobnie teû niektóre ze starszych gier mogâ odmówiê wspóîpracy. Warunki pracy W Amidze jest powszechnie stosowany model procesora o oznaczeniu MC68000P12 lub MC68000P8. Ten pierwszy bëdzie sië zachowywaî bez zarzutu w zmienionym ukîadzie taktowania, ten drugi jednak, niestety, nie -- jest to wersja o maksymalnej prëdkoôci taktowania do 8 MHz i, niestety, nie podoîa tak znacznemu przyspieszeniu. Zanim wiëc wykonasz ukîad, sprawdú, jaki masz procesor w swojej Amidze! Jeôli nie jest on wîaôciwy, konieczna bëdzie takûe jego zamiana na jeden z typów wymienionych w tabelce. Rzecz druga: w wyniku przyspieszenia pracy procesora bëdzie sië on znacznie silniej nagrzewaî. Jest wiëc bardzo wskazane, aby wzbogaciê go o przyzwoity radiator i upewniê sië o dobrej wentylacji wnëtrza Amigi! A mówiîem, ûe to tylko dla fachowców... Zaîoûony przeîâcznik pozwala na wybór trybu pracy: normalny albo przyspieszony. Nie naleûy przeîâczaê trybu w trakcie pracy komputera -- w najlepszym wypadku tylko sië zawiesi, w najgorszym -- moûe sië coô uszkodziê... Instalacja Ukîad montujemy na pîytce drukowanej (moûe byê uniwersalna), ewentualnie nawet na "pajëczynkë", jeûeli zabezpieczymy caîy ukîad przed zwarciami. Nastëpnie wyjmujemy z gniazda procesor MC68000 i ostroûnie odginamy w nim nóûkë o numerze 15. Do gniazda, w szczelinë podstawki odpowiadajâcej tej nóûce, dolutowujemy izolowany przewód. Ponownie wsuwamy procesor do gniazda (nóûka 15. jest odgiëta, nie jest wîoûona do podstawki!). Przewód lutujemy do przeîâcznika. Przyîâczamy zasilanie. Wîâczamy komputer -- zmontowany ukîad powinien dziaîaê od razu. Montaû naleûy przeprowadziê bardzo starannie -- jeszcze raz przypominam, ûe Amiga to wraûliwe urzâdzenie. Jeôli nie jesteô pewien swoich moûliwoôci, poproô o pomoc kogoô bardziej od Ciebie obeznanego w tych sprawach. Za to efekty powinny od razu wprowadziê Cië w dobry nastrój. Powinieneô je od razu zaobserwowaê przy pracy, a zmierzyê je moûesz choêby programem SysInfo. Ûyczë udanej zabawy z szybszâ Amigâ! Tabelka 1. Spis potrzebnych elementów: ukîad scalony 74F74 -- koniecznie serii F! (przerzutnik D-flipflop) kondensator 47pF rezystor 47 ohm przeîâcznik bistabilny przewód w izolacji Tabelka 2. typ procesora potrzebny do poprawnej pracy ukîadu: 68000/16 MC68000/12F MC68HC000/16 MC68000CP16 MC68000P12 bâdú inny, o szybkoôci taktowania co najmniej 12 MHz