HELM Na naszych îamach wiele pisaliômy o duûych pakietach multimedialnych, stworzonych dla Amigi. Mowa tu oczywiôcie o programach Scala oraz Media Point. Z pewnoôciâ sâ to najdoskonalsze i najbardziej rozbudowane narzëdzia. Kosztujâ jednak drogo, a nie zawsze sâ konieczne. Czasem wystarczajâcy moûe sië okazaê program o wiele prostszy. Jarosîaw Horodecki Do grupy tych taïszych, ale niekoniecznie o wiele gorszych pod wzglëdem funkcji, programów naleûy Helm. Miaîem okazjë zapoznaê sië z jego wersjâ 1.37, wydanâ w sierpniu 1993 roku. Nie jest to wiëc program najnowszy. Niemniej jednak z pewnoôciâ ze wzglëdu na bardzo duûe moûliwoôci i swojâ specyfikë wart dokîadniejszego omówienia. Helm jest programem, za pomocâ którego moûna stworzyê wszystko, co jest mniej lub bardziej zwiâzane z bardzo szeroko pojëtymi multimediami. Liczba dostëpnych narzëdzi umoûliwia stworzenie tak odmiennych rzeczy, jak interaktywna komputerowa ksiâûka, encyklopedia czy atlas, adresowa baza danych czy caîkiem niezîy kalkulatorek naukowy lub terminarz spotkaï. Wszystko to za pomocâ Helma moûna stworzyê juû po kilku godzinach pracy z programem. Wîaôciwie wszystko to, co Helm potrafi, moûna z îatwoôciâ uzyskaê, korzystajâc tylko i wyîâcznie z zastosowanych w nim rozwijanych menu oraz otwieranych na ekranie okienek, zawierajâcych poszczególne narzëdzia. A wybór tych narzëdzi w Helmie jest naprawdë bardzo duûy. Przede wszystkim przy tworzeniu danej prezentacji, czy teû wykonywaniu jakiegokolwiek innego zadania, zwiâzanego w pewnym stopniu z multimediami, otwierany jest na dysku nowy plik. W kaûdym wîaôciwie tego rodzaju programie oprócz gîównego pliku sâ jeszcze dziesiâtki innych plików, które wykorzystane bëdâ przy przygotowywaniu projektu. W wypadku Helma nie bëdzie to juû konieczne. Wîaôciwie wszystkie zbiory, wykorzystywane przez niego, mogâ byê zapisane w jednym pliku. Jest to rozwiâzanie bardzo wygodne, gdyû nie ma moûliwoôci przypadkowego skasowania potrzebnych danych. Do ciekawszych cech Helma naleûy równieû to, ûe nie ma on opcji zgrywania danego projektu na dysk. Problem ten rozwiâzany zostaî w ten sposób, ûe wszystkie nanoszone poprawki zpisywane sâ natychmiast w odpowiednim pliku. Z jednej strony jest to rozwiâzanie dobre, gdyû wîaôciwie uniemoûliwia przypadkowâ stratë caîej pracy, z drugiej jednak strony nie ma moûliwoôci powrotu do wczeôniejszej wersji projektu. Jedynym rozwiâzaniem jest tu wiëc wykonywanie dodatkowych kopii. Istnieje zresztâ specjalna opcja wîaônie do tego sîuûâca. Przejdúmy jednak do omówienia moûliwoôci Helma jako narzëdzia multimedialnego. Przede wszystkim bardzo dobrym rozwiâzaniem jest zastosowanie pewnej struktury tworzonego projektu. Skîada sië on mianowicie z pojedynczych stron, które jednak sâ przyporzâdkowane pewnym ogólnym, równieû zdefiniowanym przez uûytkownika, formom. Kaûda ze stron moûe zawieraê swoje wîasne elementy i pola, jednak jeûeli jest ona przyporzâdkowana danej formie, pozostajâ na niej widoczne równieû pola oraz staîe elementy danej formy. Oczywiôcie wszystkie strony, naleûâce do danego projektu, nie muszâ byê przyporzâdkowane tylko jednemu modelowi. Moûna zdefiniowaê dowolnâ liczbë form, a tym samym moûna nawet kaûdej stronie nadaê zupeînie inny wyglâd. Helm ma oczywiôcie wiele róûnych obiektów, które moûna umieôciê zarówno w kaûdej ogólnej formie, jak i na kaûdej pojedynczej stronie. W okienkach z narzëdziami znajdziemy przede wszystkim róûnego rodzaju proste obiekty, naleûâce do grupy shape. Sâ to pîaskie figury geometryczne spotykane w wielu programach rysowniczych, takie jak odcinek, îuk, elipsa, prostokât, îamana, ale znajdujâ sië tutaj takûe raczej nie spotykane figury, jak na przykîad strzaîka, którâ moûna dowolnie skalowaê i obracaê. Kaûda z figur zakmniëtych moûe byê oczywiôcie wypeîniona wybranym kolorem lub teû z wykorzystaniem wskazanego wzoru. Warto zwróciê uwagë, iû wybór koloru odbywa sië w bardzo prosty sposób, z poziomu okienka, które moûe zostaê otwarte na ekranie roboczym. Figury geometryczne to jednak niezbyt wiele jak na program multimedialny. Do dyspozycji jest wiëc kilka obiektów specjalnych, jak pole tekstowe, graficzne, przeznaczone do róûnego rodzaju wykresów oraz pole informacyjne i sîuûâce do dokonywania wyborów. Dziëki tym czterem narzëdziom moûna osiâgnâê naprawdë wiele. Konfiguracja kaûdego z wymienionych obiektów nie koïczy sië oczywiôcie na naniesieniu ich na ekran. Kaûdemu z nich moûna przyporzâdkowaê wiele dodatkowych opcji. Kaûdy z raz ustawionych na ekranie obiektów moûna teû w póúniejszym czasie w dowolny sposób modyfikowaê, przesuwaê, skalowaê. Moûna go teû oczywiôcie skasowaê, powieliê, czy teû przenieôê na innâ stronë. Tych podstawowych moûliwoôci jest juû, jak widaê, bardzo duûo. Dostëp do najwaûniejszych opcji otrzymuje sië jednak dopiero po dwukrotnym klikniëciu nad danym obiektem. Otwiera sië wtedy okno, w którym moûna dokonaê wszelkich ustawieï dotyczâcych tego obiektu. Kaûdej z figur moûna przypisaê kilka podstawowych parametrów, jak kolor samej figury oraz jej wypeînienia, cieï oraz ewentualnie jego kolor oraz podôwietlenie. Oprócz tego kaûdej z naniesionych figur moûna nadaê dowolnâ nazwë, którâ moûna teû w danej figurze wyôwietliê, korzystajâc z dowolnego dostëpnego kroju czcionki, któremu moûna dodatkowo przypisaê cztery podstawowe atrybuty. Przy wybieraniu koloru danej figury moûna teû ustaliê, w jakim stopniu bëdzie ona przezroczysta, a tym samym jak bëdzie wyglâdaê w zetkniëciu z innymi figurami. Dziëki temu moûna stworzyê bardzo îadnie wyglâdajâce ukîady figur, wzbogacajâce na przykîad pojawiajâce sië na nich napisy. O wiele wiëcej parametrów moûna przypisaê obiektom specjalnym. Przede wszystkim kaûdy z nich moûe korzystaê z tych wszystkich opcji, o których wspomniaîem w wypadku figur. Dodatkowâ opcjâ, dostëpnâ dla wszystkich czterech pól specjalnych, jest moûliwoôê doîâczenia do nich jednej z trzynastu standardowych ramek. Umiejëtnie dobrana ramka moûe w widoczny sposób uatrakcyjniê wyglâd danego pola. Oprócz tych opcji moûna przyporzâdkowaê kaûdemu z pól specjalnych osobne parametry specyficzne dla kaûdego z nich. Zacznijmy od pola tekstowego. Moûna tu oczywiôcie zdefiniowaê kolor tekstu, font, jaki bëdzie wykorzystany, a takûe atrybuty wybranego kroju czcionki. Definiowalny jest takûe sposób formatowania tekstu: do lewego lub prawego marginesu oraz centrowanie kaûdej z linijek. Oczywiôcie w kaûdym polu tekstowy styl pisania moûna zmieniaê tyle razy, ile sië chce, modyfikujâc krój czcionki oraz jej atrybuty. Tak wiëc otwarte pole tekstowe jest jakby maîym edytorem tekstu o duûych moûliwoôciach manipulowania stylami pisma. Jest teû kilka dodatkowych opcji, majâcych zastosowanie w tym polu, jak na przykîad strzaîki, które umieszczone w dolnej czëôci pola umoûliwiajâ przesuwanie tekstu, wybór konkretnej jego linijki, doîâczenie specjalnych suwaków do przesuwania tekstu. Opcji tych jest nieco wiëcej, jednak ze wzglëdu na ograniczonâ objëtoôê tego artykuîu nie sposób ich tutaj opisaê. Drugie pole, sîuûâce do umieszczania w nim dowolnych wizerunków, jest narzëdziem o wiele bardziej zîoûonym niû pole tekstowe. Otwarcie tego okna jest równoznaczne z uruchomieniem jakby prostego programu graficznego. W oknie tym moûna mianowicie rysowaê za pomocâ narzëdzi dostëpnych z poziomu specjalnego okienka. Podobnie jak w wypadku obiektów, które moûna wykorzystaê na gîównym ekranie, tak i tu do dyspozycji mamy podstawowe figury geometryczne, moûliwoôê zmiany koloru oraz wypeîniania dowolnym wzorem. Oprócz tego jest oczywiôcie opcja czyszczenia ekranu oraz usuwania ostatnio wprowadzonej zmiany. Dostëpnych jest równieû kilkanaôcie prostych technik rysowania, dziëki którym moûna stworzyê doôê efektowne, mimo swojej prostoty, obrazki. Oprócz wymienionych opcji znajdziemy tu równieû procedury do obsîugi brushy. Moûna wiëc wyciâê dowolny fragment tworzonego obrazka i dowolnie nim rysowaê w obrëbie caîego pola. Brush moûna równieû wczytaê z dysku. Dostëpne sâ równieû podstawowe opcje manipulowania brushem, jak skalowanie, obroty i wyciâganie. W razie potrzeby moûliwe jest oczywiôcie wczytanie gotowego obrazka, który nastëpnie moûna dowolnie modyfikowaê. Bardzo istotna jest równieû moûliwoôê zapisywania w tych polach animacji, uaktywnianych w zaleûnoôci od zdefiniowanych warunków. Kolejny rodzaj pól, przeznaczony do wyôwietlania wszelkiego rodzaju diagramów oraz wykresów statystycznych, to kolejne doskonaîe narzëdzie umieszczone w Helmie. Do wyboru mamy piëê rodzajów dwuwymiarowych diagramów: kropkowy, liniowy, liniowy z dodatkowym podziaîem, sîupkowy oraz koîowy. Kaûdy z tych wykresów moûna przedstawiaê na kilka róûnych sposobów, poniewaû moûna wîâczyê lub wyîâczyê szereg parametrów, jak tryb wielokolorowy, podawanie procentowego udziaîu poszczególnych skîadników, obrócenie wykresu oraz kilka innych opcji. Oczywiôcie, aby narysowaê odpowiedni diagram, naleûy wprowadziê pewne dane, do czego przeznaczone jest odpowiednie okno na ekranie konfiguracyjnym pola wykresów. Ostatni z obiektów specjalnych to pole wyboru oraz informacji. Jest to najbardziej zîoûony ze wszystkich obiekt, mogâcy wykonywaê najwiëcej róûnych funkcji. Dodatkowa opcja jest tutaj tylko jedna, dziëki niej moûna jednak zdefiniowaê zarówno wyglâd, jak i funkcjë, jakâ ma speîniaê konkretne pole tego rodzaju. Z informacyjnych funkcji moûna tu wymieniê wyôwietlanie daty, aktualnego czasu oraz informacji o systemie, takich jak wolna pamiëê czy numer aktualnie wyôwietlanej strony projektu. O wiele wiëcej jest natomiast przeróûnych metod dokonywania wyboru. Dostëpnych jest czternaôcie róûnych funkcji, umoûliwiajâcych wprowadzanie danych. Znajdziemy tutaj takie przeróûne suwaki, przeîâczniki, rozwijane menu, jest równieû requester wyboru koloru. Moûliwoôci wstawiania do wîasnych projektów róûnego rodzaju rozgaîëzieï oraz róûnych wyborów jest wiëc tutaj ogromnie duûo. Przy tej róûnorodnoôci zdoîano jednoczeônie zachowaê niemalûe dziecinnie prostâ obsîugë. Na przykîad, by stworzyê rozwijane w danym miejscu ekranu menu, wystarczy wpisaê poszczególne jego pozycje. Menu jest juû gotowe. Cóû jednak z dokonywania jakiegokolwiek wyboru, gdy nie idzie za nim ûadne konkretne dziaîanie? Pojawia sië tutaj potrzeba kolejnego narzëdzia, dziëki któremu moûna byîoby dokonywaê róûnego rodzaju dziaîaï, jak choêby skoku do odpowiedniej strony. Otóû Helm ma dwa rodzaje standardowych dziaîaï, które moûna przyporzâdkowaê kaûdej pozycji w tworzonych menu. Dziaîania te mogâ byê jednak przyporzâdkowane takûe dowolnym innym obiektom, jak figury geometryczne, a takûe pola graficzne, tekstowe oraz z wykresami. Podstawowa opcja przypisania dziaîania nazywa sië ACTION i umoûliwia przyporzâdkowanie wielu nawet bardzo skomplikowanych czynnoôci. Do dyspozycji sâ aû dwadzieôcia dwa sposoby róûnego dziaînia. Wszystkich z oczywistych wzglëdów nie jestem w stanie opisaê. Warto wspomnieê jednak o tych kilku podstawowych. Znajdziemy wiëc wywoîanie dowolnej komendy AmigaDOS-u lub programu w ARexxie, wywoîanie wewnëtrznej komendy Helma, sterowanie genlockiem, przejôcie do dowolnej strony projektu, odtwarzanie utworu z pîyty CD, odtwarzanie sampli, wyôwietlanie obrazków czy wyôwietlanie tekstu. To jednak jeszcze nie wszystko, co moûna osiâgnâê za pomocâ Helma. Druga z opcji opisujâcych dziaîania nazwana zostaîa SCRIPT. Jest to narzëdzie nieco bardziej skomplikowane niû ACTION, dziëki któremu moûna jednak osiâgnâê wîaôciwie wszystko, co tylko da sië wymyôliê. SCRIPT to po prostu wywoîanie programu, napisanego zgodnie z wewnëtrznym jëzykiem Helma. Dziëki zastosowaniu caîego systemu wîaônie takich krótkich programików autorzy Helma przygotowali przykîadowy projekt, emulujâcy kalkulator naukowy, wyposaûony w nawet bardziej zaawansowane funkcje trygonometryczne i cyklometryczne, rzadko spotykane nawet w kalkulatorach specjalnie pisanych w C lub Pascalu dla systemu Amigi. Opisane opcje to jednak nie wszysko, co oferuje Helm. Jak kaûdy w miarë dobry program multimedialny dysponuje on kilkoma efektami umoûliwiajâcymi dokonywanie pîynnych zmian stron. Kaûdy efekt nie musi byê jednak przyporzâdkowany caîej stronie. Wykorzystany moûe byê jedynie jej fragment, który ma byê zmieniany. Efektów tych jest, niestety, tylko piëtnaôcie, a ich dziaîanie pozostawia wiele do ûyczenia. Szkoda, poniewaû wîaôciwie uniemoûliwia to powaûniejsze uûycie Helma jako programu przeznaczonego do tworzenie profesjonalnych prezentacji. Jak widaê, Helm jest programem o bardzo duûych moûliwoôciach, doskonale dopracowanym i przemyôlanym. Liczba jego opcji oraz îatwoôê obsîugi z pewnoôciâ stawiajâ go w czoîówce programów o charakterze multimedialnym. Jednakûe brak ciekawych efektów zmian stron, rozbudowanego mechanizmu pojawiania sië napisów oraz moûliwoôci sterowania róûnymi dodatkowymi urzâdzeniami stawia ten program juû w nieco mniej korzystnym ôwietle, skazujâc go raczej na uûycie do tworzenia róûnego rodzaju interaktywnych atlasów, ksiâûek, a takûe prostych programików o charakterze multimedialnym. Miejmy nadziejë, ûe zapowiadana od pewnego czasu wersja 2.0 Helma bëdzie produktem nieco ciekawszym, bogatszym w opcje, które mogîyby stworzyê z niego profesjonalny pakiet, który mógîby byê uûyty w telewizji oraz do wykonywania róûnych prezentacji. Na razie Scala i Multimedia pozostajâ jednak bez realnej konkurencji. Program: Helm v1.37 Producent: Eagle Tree Software Cena: 129$ (??? - do sprawdzenia w niemieckim MA) --------- Panie H. U nas o tym TEÛ byîo. Czytaj Pan MA, a nie tylko pisz do niego. W tym ostatnim przypadku polecam MA 3/93. A cena przypadkiem sië zgadza. Ocena: 7/10