Porady Mobiusa

Odp. 3. Instrumenty Roland typu D-5/10/20/50/70 czy ich moduîy
typu MT-32, D-110 i podobne to wîaôciwie syntezatory hybrydowe
sterowane cyfrowo. Przez pojëcie "hybrydowy" rozumiem to, ûe
skîadajâ sië z bloków analogowych (takich jak w syntezatorach
MOOG z moduîami typu VCO, VCF, VCA itd.), tyle ûe sterowanych
cyfrowo, oraz z bloków cyfrowych mogâcych generowaê sample.
Sample te (bardzo krótkie) zapisane sâ na staîe w pamiëci ROM.
Syntezator moûe nastëpnie mieszaê brzmienia analogowe z samplami.
Instrumenty majâ bogatâ edycjë, ale nie moûna wpisywaê do nich
sampli, ani z dysku, ani przez MIDI. To sâ zupeînie zamkniëte
struktury. Sample moûna tylko wybieraê z dwóch banków ROM,
umieszczonych w instrumencie, kaûdy po 128 brzmieï, z czego
poîowa to róûne "JamLoopy", czyli zapëtlone zbitki róûnych
zmiksowanych odgîosów. Przez MIDI w tych instrumentach moûna
tylko edytowaê brzmienia, a nie sample. Przez pojëcie "brzmienie"
rozumiem tu zapisane ustawienie róûnych parametrów, takich jak
obwiednia, filtry itd. Jeûeli chcesz uûywaê sampli i graê nimi na
klawiaturze (lub na syntezatorze gitarowym, a nawet na
syntezatorze w formie sterownika dmuchanego w postaci saksofonu,
oboju itd.), to powinieneô sië zaopatrzyê w instrument typu
sampler. Przez pojëcie "instrument typu sampler" rozumiem nie
przystawkë do Amigi, ale zawodowe urzâdzenie z klawiaturâ
muzycznâ lub w formie expandera, które nagrywa dúwiëk z zewnâtrz
i umoûliwia póúniejszâ grë takim dúwiëkiem oraz obróbkë
wewnëtrznâ sampla. Na ogóî samplery muzyczne majâ miejsce na
8-32 próbki, chociaû zadarzajâ sië odstëpstwa.

Jako ciekawostkë mogë podaê fakt, ûe obecnie najlepszymi, ale
zarazem najdroûszymi na ôwiecie samplerami sâ australijskie
systemy FAIRLIGHT CMI oraz francuskie SYNCLAVIER, kosztujâce w
najtaïszej konfiguracji po kilkaset tysiëcy dolarów i mogâce
zapamiëtaê dúwiëki o dîugoôci jednej godziny (!), i to z
próbkowaniem 100 kHz! A o bardziej rozbudowane konfiguracje
lepiej nie pytaê. Ale te systemy, zwîaszcza uzupeînione o panele
z rozbudowanym systemem sztucznej inteligencji, potrafiâ
niewiarygodne rzeczy. Sam byîem ôwiadkiem na targach, jak
prowadzâcy pokaz zrobiî coô takiego: wziâî zwykîy mikrofon, coô
tam wîâczyî, a nastëpnie ZAGWIZDAÎ do niego jakâô krótkâ
melodyjkë. Znowu coô tam nadusiî i pocisnâî i za chwilë...  z
gîoôników popîynëîa cudowna melodia grana na przemian przez
orkiestrë symfonicznâ, baterië syntezatorów, ôpiewajâce gîosy
ludzkie i Bóg wie co jeszcze. To znaczy, nam sië tak tylko
wydawaîo. W rzeczywistoôci system musiaî rozpoznaê gîos,
przeprowadziê jego analizë, przyporzâdkowaê kawaîki gwizdania 
odpowiednim nutom. Nastëpnie przeprowadziê analizë wielotorowâ
samej melodii, wyrównaê nierównoôci, opracowaê najlepszâ harmonië,
a potem na podstawie olbrzymiej biblioteki gotowych podkîadów
wygenerowaê caîâ aranûacjë muzycznâ, ale jeszcze w formie nut. Majâc
to, inny zespóî procesorów posîugujâc sië zsamplowanymi
brzmieniami opracowaî to dúwiëkowo, co daîo rezultat po prostu
niesamowity! Byîa to peîna aranûacja z basem, perkusjâ, podkîadem...
No i nie dziwota. Poniewaû ta pokazywana na targach niesîychanie
rozbudowana wersja systemu FAIRLIGHT skîadaîa sië z kilku tysiëcy
zintegrowanych mikroprocesorów oraz transputerów, co z dumâ
podkreôlaî prezentujâcy to przedstawiciel. W porównaniu z czymô
takim pecet ze swoimi kartami SoundBlaster czy Gravis i
programami Cubase wyglâda po prostu ûaîoônie. I to, przyznam,
zrobiîo na mnie takie wraûenie, ûe zdecydowaîem w pewnym momencie
powaûniej zajâê sië muzykâ.

Tyle o mnie. O metodach samplingu jeszcze przeczytacie.
Czytelnikowi zaô polecam mniej "nieziemskie" instrumenty
samplerowe. Dobrâ firmâ jest AKAI, ze swoimi samplerami z serii
"s": AKAI S2800, AKAI S2800studio, AKAI S3000 i AKAI S3200. Sâ to
bardzo dobre expandery z 32-gîosowâ polifoniâ, 2 do 8 MB RAM z
moûliwoôciâ rozszerzenia do 32 MB, jakoôciâ 16-bitowâ i
wewnëtrznâ arytmetykâ 28-bitowâ, 64-krotnym oversamplingiem
(czyli nadpróbkowaniem) oraz, a moûe przede wszystkim, olbrzymiâ
bibliotekâ barw przygotowanych na CD-ROM-ach, dyskach
magnetooptycznych i klasycznych pîytach CD. Warto sië z tym
zapoznaê, poniewaû jest tego tyle, ûe instrumenty te i sposób ich
kodowania staîy sië swego rodzaju standardem. Rzecz jasna moûna
wykorzystywaê teû wîasne sample. Najtaïszy z nich kosztuje mniej
niû $3000.

Innâ firmâ produkujâcâ samplery jest ENSONIQ, zwîaszcza ze swoim
modelem ENSONIQ-MIRAGE. Wreszcie amerykaïska znana firma E-mu
SYSTEMS, majâca w dorobku ôwietnie instrumenty z serii
PROTEUS, z zakodowanymi na staîe samplami w pamiëci ROM (bez
moûliwoôci nagrywania), oraz produkujâca normalne samplery (z
moûliwociâ nagrywania), np. modele z serii EMULATOR IIIx, majâce
16-bitowâ rozdzielczoôê, 32-gîosowâ polifonië, programowane
filtry LPF, 8 hektarów RAM z moûliwoôciâ ekspansji do 32 MB,
wejôcia/wyjôcia cyfrowe w standardzie AES/EBU i duûo, duûo
innych rzeczy. Cena ok. $3400. Na koïcu wypada dodaê, ûe choê te
proste Rolandy czy Proteusy majâ sample w pamiëi staîej ROM i
nie moûna îadowaê wîasnych sampli, to jednak moûna zmieniê te
sample przez doîâczanie dodatkowych kart pamiëci (ROLAND) czy
zamontowanie dodatkowego ROM-u 4-8 MB z samplami (PROTEUS).
Obecnie cena tych instrumentów jest w porównaniu z tamtymi doôê
atrakcyjna, a mianowicie najtaïszy ROLAND D-5 $600, a PROTEUS ok.
$1000. Z tym ûe ten drugi ma zdecydowanie bardziej realistyczne
brzmienia (np. znakomity moduî PROTEUS 2 z brzmieniami
orkiestrowymi: puzony, rogi, flet, fagot, obój, kotîy, dzwony
rurowe, róûne warianty smyczków...).


-- Kilka osób pytaîo, gdzie kupiê Clarity 16 -- sampler 16-bitowy
do Amigi. Oto adresy (polski i zagraniczny): 

<r> Dystrubutor w Polsce

INTERCOMP -- Warszawa

Telefon:(0-22)266-607.


Dealer (Niemcy):

GTI gmbh

Zimmersmuehlenweg 73, 6370 Oberursel. NIEMCY

Tel.: (06171)85934, fax: (06171)8302