SILNIK Wykîad moûna ilustrowaê obrazkami z ekranu komputera. Czasem jednak trzeba coô przedstawiê w ruchu. Jak? Oczywiôcie za pomocâ animacji, ale przy duûej liczbie ilustracji warto wykorzystaê efekt krâûenia kolorów -- bëdzie to tylko jeden obrazek. Stanisîaw Wësîawski Wyobraúmy sobie jakiô wykîad, w którym jedna z ilustracji powinna przedstawiaê pracë silnika czterosuwowego. To nie bëdzie raczej szkoîa dla kierowców. Tam takie zagadnienie powinno byê dokîadniej przedstawione -- za pomocâ prawdziwej animacji. Mam na myôli coô bardziej ogólnego, np. przeglâd róûnego rodzaju napëdów albo wykîad dotyczâcy historii wynalazków. Temat, gdzie prosty schemat pracy urzâdzenia bëdzie caîkiem na miejscu. Trochë wiadomoôci na temat krâûenia kolorów (rotacji) zamieôciîem w jedenastym odcinku "Deluxe Paint w praktyce". Ten cykl zawiera jednak opis wykonania konkretnej, pojedynczej, pracy. Zaczâê trzeba od tematu "silnik czterosuwowy". Mamy cztery zasadnicze fazy, które trzeba przedstawiê: ssanie, sprëûanie, pracë i wydech. Po narysowaniu prostego schematu widaê, ûe tîok silnika powinien byê przedstawiony w dwóch skrajnych poîoûeniach -- na górze i na dole. Na górne poîoûenia tîoka przypadajâ dwa cykle pracy i na dolne dwa. To samo dotyczy kierunków przesuwania sië tîoka. Kolejne poîoûenia nastëpujâ jednak na przemian, a kaûda z czterech faz ma róûne cechy, które trzeba na rysunku przedstawiê. Rysujemy wiëc cztery kolejne fazy pracy silnika, upraszczajâc wszystko do minimum i zaznaczajâc róûnymi kolorami elementy zmienne. Podstawowy schemat przedstawia komorë spalania, ôwiecë zapîonowâ oraz wlot mieszanki z gaúnika i wylot do rury wydechowej i tîumika. Ôwiecë przedstawiamy doôê realistycznie, poniewaû jest istotnym elementem schematu. Pozostaîe fragmenty silnika sâ mocno uproszczone, poniewaû nie pokazujâc zaworów, nie moûemy prezentowaê dokîadnie innych mniej waûnych elementów, takich jak np. miska olejowa, gaúnik itd. Dlaczego nie rysujemy zaworów, zaraz sië wyjaôni. Suw ssania. Kolor zielony. Rysujemy tîok i aerografem napylamy kropki symbolizujâce wlot mieszanki z gaúnika do komory spalania. Pracë uîatwi zalanie ûóîtym kolorem odpowiedniej przestrzeni, a nastëpnie zablokowanie za pomocâ STENCILA pozostaîych kolorów. Po napyleniu mieszanki kolor ûóîty usuwamy. Strzaîka pokazuje kierunek ruchu tîoka, a druga, mniejsza, kierunek poruszania sië mieszanki. Suw sprëûania. Kolor czerwony. Kopiujemy dokîadnie tîok i przenosimy go w górne poîoûenie. Napylamy sprëûonâ mieszankë. Strzaîka ruchu tîoka w górë. Suw pracy. Kolor ûóîty. Kopiujemy tîok z pierwszej fazy, a wokóî elektrody ôwiecy rysujemy za pomocâ narzëdzia symetrii i aerografu zapîon mieszanki. Strzaîka w dóî. Suw wydechu. Kolor niebieski. Kopiujemy tîok z drugiej fazy i napylamy spaliny wychodzâce w kierunku tîumika. Strzaîka w górë i druga w lewo. Rysunki czëôci ruchomych bëdâ nakîadane na siebie za pomocâ dziurawienia szachownicâ. W tym celu przygotowujemy na boku cztery kropki w dwóch róûnych kolorach (innych niû czarny kolor tîa) uîoûone w szachownicë. Do jednego rysunku wycinamy kropki ustawiajâc jeden kolor tîa, do drugiego rysunku -- ustawiajâc drugi kolor tîa. Chodzi o to, ûe kolor jednego rysunku bëdzie widoczny przez otworki wykonane w drugim rysunku i gdyby szachownice byîy identyczne, w celu uzyskania wspomnianego efektu trzeba by rysunki przesuwaê o jeden piksel w górë lub w bok. Tak czy owak, tâ metodâ moûna naîoûyê tylko dwa rysunki jeden na drugi. Wycinamy wiëc szachownicë, zamieniamy na PATTERN i rysujemy niâ prostokât. Wîâczamy GRID i wycinamy. Blokujemy STENCILEM wszystko poza zieleniâ i nakîadamy prostokât ze wzorem szachownicy na rysunek pierwszej fazy. Naciskamy prawy klawisz myszy, drukujâc kolorem tîa. Jeûeli prostokât byî za maîy, GRID pozwoli nam bez kîopotu naîoûyê wzorek na pozostaîâ czëôê rysunku. Drugi rodzaj szachownicy (przesuniëty), nakîadamy prawym klawiszem myszy na czerwonâ fazë. Wycinamy tylko czerwieï i nakîadamy na pierwszy rysunek. Strzaîki kierunku ruchu i mieszanka sâ podwójnymi rysunkami, natomiast tîok i gaúnik sâ w odlegîych od siebie miejscach. Pokazuje to rysunek oznaczony "1+2". W tym miejscu widaê, ûe strzaîki kierunku ruchu tîoka muszâ byê od siebie odsuniëte, poniewaû w jednym miejscu wypadîyby cztery podobne rysunki. Jest to teû jeden z powodów pominiëcia otwieranych i zamykanych zaworów -- za duûo dzieje sië w jednym miejscu. Pierwszy typ szachownicy wycinamy i nakîadamy na ûóîtâ fazë. Podobnie postëpujemy z fazâ niebieskâ. Trzeba byîo amputowaê kawaîek korbowodu, ale i tak mamy cztery rysunki na jednym. Teraz warto rozebraê gotowy rysunek na kawaîki, ûeby sprawdziê, czy coô nie zostaîo podczas tej operacji zamazane. Blokujemy STENCILEM trzy kolory faz, od drugiej do czwartej, i nakîadamy po wyciëciu jako monochromatyczny rysunek w kolorze biaîym. Blokujemy kolory faz 1., 3. i 4. i postëpujemy podobnie. W ten sam sposób wyciâgamy rysunki pozostaîych dwóch faz. Ustawiamy obok siebie i sprawdzamy. Jak widaê, ucierpiaî na tej operacji tylko suw ssania -- kropelki mieszanki sâ doôê ostro uciëte nad tîokiem. Moûna to poprawiê, zmniejszajâc stopniowo gëstoôê kropek w tym rejonie. Ostatniâ czynnoôciâ do wykonania jest nadanie ruchu rysunkowi. Otwieramy REQUESTER zakresów i ustawiamy kolejne kolory faz w zakres od lewej do prawej. Nastëpnie zmieniamy te kolory w palecie na biel i trzy czernie (kolory tîa). Wracamy do zakresów i przesuwajâc suwak tempa krâûenia kolorów oraz naciskajâc klawisz [Tab], sprawdzamy efekt na rysunku. Dla mnie najwîaôciwsza szybkoôê to 20. Moûna od biedy zrozumieê przez dwie sekundy kaûdâ fazë, zanim zamieni sië na nastëpnâ. Warto jeszcze dla podniesienia walorów edukacyjnych dodaê cztery nazwy kolejnych faz pracy silnika w czterech kolorach zakresu. Pamiëtaê jednak naleûy o odpowiednim ich odsuniëciu od siebie. Napis pociëty szachownicâ kropek nie bëdzie dobrze wyglâdaî. Na cykle pracy zuûyto cztery kolory, na korpus silnika i tîo -- dwa. Minimum kolorów wiëc to osiem. Dwa pozostaîe kolory zuûyê moûna na dodanie plastycznoôci rysunkowi ôwiecy zapîonowej. Taki ruchomy rysunek zajmuje okoîo trzydziestu kilobajtów, przy obrazku 640 x 512 hi-res lace. Sprëûenie PowerPackerem jeszcze zmniejszy të objëtoôê. Chyba wiëc warto?