Program dla Kowalskiego ZNOWU TE OGONKI! Zgodnie z sygnaîami otrzymanymi od Czytelników otwieramy nowy dziaî, w którym opisywane bëdâ programy znane (przynajmniej z nazwy) i moûe nie najnowsze, jednak takie, które pójdâ na dowolnej Amidze bez wzglëdu na konfgiguracjë -- przy czym za konfiguracjë minimalnâ uznajemy standard: system 1.3 i 1 MB pamiëci. Marek Pampuch Wiem, ûe bardziej zaawansowani Czytelnicy mogâ sië nieco zûymaê na takie marnotrawstwo pamiëci, ale proszë ich o to, aby przypomnieli sobie swoje poczâtki. Zresztâ -- zawsze mog oni przerzuciê tych parë stron Otrzymaîem ostatnio kilka listów ze skargami, ûe w paru artykuîach napisaîem "czcionkë bazowâ spolszczamy za pomocâ, na przykîad edytora FED". Autorzy tych listów piszâ m.in. "Pan Pampuch myôli, ûe jak dla niego takie spolszczenie to sprawa oczywista, to musi byê jasna i dla wszystkich innych". Racja. Zapomniaîem bowiem przysîowia o wole, co zapomniaî. Przepraszam zatem tych, których to dotknëîo, i spieszë naprawiê swoje winy. Byê moûe znowu mi sië od kogoô dostanie (tym razem za to, ûe opisujë takie straszliwe starocie). Cóû: po pierwsze jest to program systemowy, a zatem stosunkowo najîatwiej (i bez dodatkowych wydatków) dostëpny, po drugie zaô, mimo wielu wad (w tym moûliwoôê tworzenia i edycji czcionek tylko do wysokoôci 32 pikseli) jest zdecydowanie îatwiejszy w obsîudze niû Calligrapher, nie mówiâc juû o PFM. A zatem, do spolszczania niewielkich "czcionek bazowych", czy najczëôciej uûywanych "ósemek" nadaje sië idealnie. Wystarczy juû tego lania wody "tytuîem wstëpu". Przystâpmy do konkretów. Edytor czcionek o nazwie FED (znajduje sië w katalogu Tools na dyskietce Extras). UWAGA: Edytora tego z niezrozumiaîych dla mnie wzglëdów nie ma w systemach wyûszych niû 1.3. Uûytkownicy Amig z tymi systemami powinni zatem go sobie skopiowaê z dyskietek Extras 1.3. Program bëdzie dziaîaî z kaûdym systemem operacyjnym bez dodatkowych zabiegów. W razie problemów ze zdobyciem tego programu moûna posîuûyê sië takûe programami komercyjnymi: Calligrapher lub Personal Font Maker (zasada pracy bëdzie bowiem taka sama, jak niûej opisana). UWAGA: Podczas pierwszych prób spolszczania dobrze jest zachowaê czcionkë oryginalnâ na innym dysku niû ten, na którym bëdziemy pracowaê. Aby spolszczyê czcionkë: * Przegrywamy czcionkë "bazowâ" (zazwyczaj noszâcâ takâ samâ nazwë jak program, na przykîad "scala" czy "dpaint", do katalogu FONTS na dyskietkë z kopiâ Workbencha. Z dyskietki tej uruchamiamy komputer ([Ctrl][lewy Amiga][prawy Amiga]) Teraz uruchamiamy program FED przez klikniëcie na jego ikonë. Po chwili zostaniemy poproszeni o wîoûenie dyskietki z kopiâ Workbencha. Jeôli mamy to szczëôcie, ûe jesteômy posiadaczami twardego dysku i przegraliômy na niego edytor czcionek FED, ta "dyskoteka" bëdzie nam oszczëdzona. Po chwili na ekranie pojawi nam sië plansza gîówna programu. * W menu na listwie tytuîowej znajdujemy grupë PROJECT, a z niej wybieramy opcjë OPEN. * Na ekranie otworzy sië nowe okno, zawierajâce spis dostëpnych czcionek. Klikajâc na trójkâciki po prawej stronie okna (u góry lub u doîu) przesuwamy pomaraïczowe podôwietlenie tak, aby znalazîa sië pod nim nazwa i wielkoôê naszej czcionki (na przykîad personal/8). * Klikamy na gadûet z napisem LOAD IT i po chwili po prawej stronie ekranu pojawiâ sië czcionki wybranego typu. * Sprawdzamy, co jest wpisane w polu podpisanym Hi. Jeôli jest tam liczba mniejsza niû 255, klikamy myszkâ na të liczbë, wymazujemy jâ za pomocâ klawisza [Del], wpisujemy 255 i naciskamy [Return]. * Jeôli przeîâcznik na dole po lewej stronie ekranu (podpisany GRID) jest wyîâczony (OFF), klikamy na nim, aby wîâczyê wyôwietlanie ramki, co uîatwi nam pracë. * Moûemy takûe przesunâê gadûet przesuwny podpisany ZOOM tak, aby powiëkszyê pokratkowany czarny prostokât w polu edycji (jednak tylko o tyle, aby nie wyszedî nam poza to pole edycji). Pozostaîych parametrów na razie nie zmieniamy. Teraz moûemy przystâpiê do pracy. Oczywiôcie bëdziemy spolszczaê w najmiîoôciwiej nam panujâcym standardzie AmigaPL. Zanim przystâpimy do pracy, wygodnie bëdzie umieôciê w widocznym miejscu tabelkë opisujâcâ kody polskich znaków w tym standardzie (w naszym wypadku potrzebne bëdâ kody heksadecymalne, bo w takich opisane sâ znaki w polu roboczym FED-a). Byîo to juû wielokrotnie opisywane na îamach Magazynu AMIGA, a zatem nie bëdë ich tutaj przytaczaî. Weúmy sië do roboty. Z powodów, o których bëdzie nieco niûej, powinniômy wîaôciwie zaczâê od litery "C" -- dla porzâdku trzymajmy sië jednak alfabetu, zwîaszcza ûe nakîad pracy i tak bëdzie w obu wypadkach taki sam. Znajdujemy zatem literë "A" (duûe) w polu podpisanym A $41 i klikamy na të literë. Pojawi sië ona powiëkszona w polu edycji. Zanim jednak dorysujemy jej ogonek, musimy skopiowaê jâ na miejsce, gdzie ma sië znajdowaê litera "Â" (to znaczy do pola oznaczonego przez $C2). Aby to zrobiê, przesuwamy myszkâ gadûet przesuwny po prawej stronie ekranu tak, aby pojawiîo sië nam to pole. * Z kolei z menu na listwie tytuîowej wybieramy z grupy EDIT opcjë COPY TO. Strzaîka kursora zmienia sië w napis COPY. Przy literze "C" tego napisu widnieje kropka. Ustawiamy të kropkë na polu ponad napisem $C2 (nie na napisie) i klikamy. * Teraz musimy dokonaê operacji wyglâdajâcej na maîo celowâ. Ponownie klikamy na opcjë COPY TO, tak aby wskaúnik myszy znów staî sië strzaîkâ, a nastëpnie klikamy znów na pole opisane $C2 (tak, aby podôwietliê skopiowanâ tam przed chwilâ literë). Jeôli tego nie zrobimy, to wszelkie wprowadzone zbiory zostanâ zapamiëtane na literze "A", a nie o to nam chodzi. * Po tej operacji moûemy przystâpiê do dorysowywania przecinka. Klikniëcie na czarny prostokât w polu edycji zmieni go na biaîy (to znaczy, ûe w naszej literze zostanie dorysowany odpowiedni fragment, co zresztâ od razu widaê takûe i na polu roboczym). Jeôli pomyliliômy sië przy tej pracy, klikniëcie na kwadracik zamalowany usunie to, co byîo tam narysowane. * W podobny sposób dorysowujemy przecinki do pozostaîych liter, przekreôlenie do "Î" i kropkë nad "Û" starajâc sië, aby te przecinki wyglâdaîy w miarë podobnie do siebie (ta sama gruboôê, wysokoôê, nachylenie i poîoûenie). * Aby przejôê do kolejnej litery, znajdujemy w polu roboczym "C" (pole podpisane c $42) i klikamy na nim. I tu przy niektórych, a wîaôciwie przy wiëkszoôci maîych czcionek, czeka nas nieprzyjemna niespodzianka. Nie ma bowiem miejsca na górze. Jeôli dorysujemy przecinek "do wnëtrza" litery, nie bëdzie to wyglâdaîo îadnie. Co zatem zrobiê? Jedynâ moûliwoôciâ jest powiëkszenie czcionki. Jeôli powiëkszymy czcionkë o 1 piksel, nie powinno to byê zauwaûalne. Tak niewielkie "oszustwo" (na przykîad zmiana z 8 na 9 czy 11 na 12) nie zostanie teû "zauwaûone" przez program, którego czcionkë bazowâ spolszczamy. Jeôli jednak nie chcemy (z powodów, w które nie wnikam) powiëkszaê tej czcionki, musimy jâ przesunâê w dóî. Ostrzegam, ûe przy tej drugiej operacji moûemy jednak zaburzyê litery "z ogonkami na dole". Mimo wszystko omówië teraz oba te sposoby, zwîaszcza ûe najlepszy efekt da ich poîâczenie. * Aby "zwiëkszyê wysokoôê" czcionki, klikamy na strzaîkë skierowanâ w górë na prawo od pola podpisanego YSIZE (w prawym dolnym rogu) tak, aby wartoôê w tym polu zwiëkszyîa sië o jeden. Niestety, pole edycji dostanie ten dodatkowy rzâdek, ale...na dole. A zatem teraz musimy wszystkie litery spuôciê na dóî. * Najproôciej zrobiê to za pomocâ opcji ALL DOWN z grupy EDIT w menu na listwie tytuîowej. Kaûde klikniëcie na të opcjë obniûy wszystkie znaki czcionki o jeden rzâdek w dóî. * Podczas pracy nad spolszczaniem FED-em moûe nas spotkaê jeszcze jedna niezbyt miîa niespodzianka. Przy niektórych literach (najczëôciej duûe "Ï") po skopiowaniu w odpowiednie miejsce ($CF) moûemy zobaczyê jedynie czëôê litery "N". Zazwyczaj bowiem znak "i z dwiema kropkami jaki tam wystëpuje" ma domyôlnie ustawionâ mniejszâ szerokoôê niû litera "N". W takim wypadku zmieniamy szerokoôê (pole WIDTH) w taki sam sposób, jak zmienialiômy wartoôê YSIZE przy zmianie wysokoôci, aû do momentu, gdy osiâgnie ona szerokoôê litery podstawowej (w tym wypadku "N") i po kîopocie. Takûe i ta operacja nie wpîynie na dziaîanie programu, w jakim zastosujemy spolszczonâ czcionkë. * Po dokonaniu wszystkich zmian w literach wybieramy z grupy PROJECT w menu opcjë SAVE i zapisujemy zmienionâ czcionkë (nie muszë chyba przypominaê, ûe dyskietka w stacji nie moûe byê w tym momencie zabezpieczona przed zapisem). Program FED ma jeszcze kilka innych moûliwoôci. Najciekawsze z nich kryjâ sië w grupie menu, zatytuîowanej ATTRIBUTES. Za ich pomocâ moûna miëdzy innymi zmieniê typ czcionki (FONT TYPE: FIXED WIDTH -- o staîej szerokoôci, PROPORTIONAL -- proporcjonalny). Nie radziîbym jednak naduûywaê pierwszej opcji, bo niektóre rozkazy Amiga DOS (na przykîad FF) nie bëdâ dobrze dziaîaîy z czcionkâ nieproporcjonalnâ. Moûna teû okreôliê rozszerzenie, jakie bëdzie miaî zbiór z wysokoôciâ czcionki (ten w katalogu) FONT STYLE: NORMAL -- zwykîy (bez rozszerzenia), ITALIC -- kursywa (i) , BOLD -- pogrubione (b), UNDERLINED -- podkreôlone (u), EXTENDED -- rozszerzone (e). Tu moûna jednoczeônie wîâczyê kilka opcji, jednak tego równieû nie radzë naduûywaê, zwîaszcza w stosunku do spolszczanej czcionki bazowej. Niektóre programy zwariujâ bowiem, gdy zamiast czcionki, powiedzmy Scala 8, w katalogu FONTS znajdâ Scala 8ibue. Kolejna opcja pozwala okreôliê sposób renderingu (RENDERING: LEFT TO RIGHT -- z lewej strony czcionki na prawâ i RIGHT TO LEFT -- z prawej na lewâ). W grupie EDIT mamy trzy opcje, pozwalajâce zmieniê wyglâd czcionki: MAKE ITALIC (pochylenie wszystkich znaków), MAKE BOLD (pogrubienie ich), MAKE UNDERLINED (podkreôlenie). Opcje te jednak, zwîaszcza na niewielkich czcionkach, nie dajâ ciekawych efektów. W bardzo podobny sposób moûemy "od podstaw" stworzyê wîasnâ czcionkë. Wymaga to jednak ustalenia innych parametrów, których przy spolszczaniu ruszaê nie naleûy. Niestety, nie ma juû miejsca na opis tego typu dziaîaï.