Artykuł ten będzie poświęcony (jak widać po tytule) scenie i jest przeznaczony dla ludzi mających już jakieś pojęcie o jej istnieniu. Nie zamierzam tutaj niczego wyjaśniać specjalnie dla matołów, którzy nic na ten temat nie kumają -- na ich miejscu obejrzałbym parę dem (na Amigę lub PC) i jeśli to ich nie ruszy to znak, że są z innej planety lub z ich próżnią w głowie jest coś nie tak. Tak więc zaczynamy.
Początków sceny należy szukać już w chwili powstania pierwszych komputerów
domowych tj. ZX Spectrum, Atari 65XE i Commodore 64. W tamtych pionerskich
czasach mimo bardzo szybkiego rozwoju komputeryzacji liczba użytkowników była
stosunkowo niewielka. Nie było również tak dużej ilości sklepów z oprogramowa-
niem (piszę of korz o zachodzie, w Polsce była moda na tzw. "jajeczka"
produkcji CCCP). Bardzo wysokie było piractwo sięgające 80%. Zaczęto organi-
zować tak zwane copy-party (zjeżdzali się użytkownicy tego samego komputera)
i wymieniać się doświadzeniami, a także oprogramowaniem, również grami. Firmy
produkujące software rozwiazały ten problem w ten sposób: poprzez kody zabez-
pieczające, które znajdowały się w oryginalnej instrukcji. Skopiować program
nadal nic trudnego ale przepisać książkę (niekiedy 200 stron) już nie.
Odpowiedź użytkowników była natychmiastowa. Ponieważ w tamtych czasach (aha,
data, już podaję 1982-85) przeciętny użytkownik komputera musiał znacznie
wiecej wiedzieć o jego obsłudze i działaniu (w porównaniu np. do dzisiejszego
kretyna kupującego Pentiawke) tak więc najlepsi szybko złamali kody i zabez-
pieczenia. Pojawiła się pierwsza specjalność: Hacker - człowiek, który "łamie"
programy. Początkowo sam je również rozprowadzał, ale wraz z szybkim rozwojem
rynku nie miał na to czasu. Rozprowadzaniem zajęli się dealerzy, hacker dosta-
wał tylko pewien procent ze sprzedaży. Miał teraz wiecej czasu i dla sławy
(a także dla pewnych korzyści) zaczął dołączać do programu już przez siebie
skrackowanego tzw. interko. Był to programik mający za zadanie tylko i wyłą-
cznie reklamować hackera (sława a przez to wieksza ilość kontaktów a pośrednio
większa kasa). Przeważnie był to skroll (przesuwające się napisy), obrazek lub
jakiś inny prosty efekt. Znowu wraz z rozwojem rynku miał wiecej do roboty:
zaczyna wychodzić coraz wiecej programów a i one same są lepiej zabezpieczane.
W odpowiedzi powstają grupy hackerów (do najsłynniejszych zaliczymy Crystal,
Skid Row i Razor 1911). Hackerzy nie mają już czasu na reklamowanie siebie czy
też swojej grupy, więc wśród nich powstają specjalizacje: koderzy a później
muzycy i graficy na których spada ten ciężar. Powstają więc pierwsze grupy
czysto scenowe. Można je podzielić na trzy rodzaje ze względu na pochodzenie:
--- wchodzące w skład grup hackerskich np. Razor 1911
--- będące podgrupą np. Melon Design z Crystalu
--- całkowicie niezależne np. Sanity
Zaczynają się początki prawdziwej sceny. Tworzone są pierwsze dema tzw.
megadema. Są to te interka hackerskie połączone w jedną całość. Są one wypu-
szczane w świat razem z nową partią skrakowanych gier. Charakteryzują się tym,
że są długie (1 efekt może trwać i 2 godziny ) a przez to nudne ale nikt tym
się na razie nie przejmował. Dzięki dużej pojemności (wtedy tak myślano)
powstawały na początku głównie na Amidze (tak, mówimy już o latach 1987-90) ale
później również i na C-64. Na coraz rzadziej organizowanych copy-party
zaczynają się pierwsze próby oceny tych dem, wybiera się te najlepsze, co
więcej, nagradza je się kasą (na razie wręcz symboliczną). Powstają pierwsze
sławne dema (na razie bez nazw, taka była moda, np. Red Sector Megademo, czy
też aktywnej wówczas Kefrens - Megademo x, gdzie x to liczba). Powstają ma-
gazyny dyskowe w których ocenia się te dema.Zaczynają być znani najlepsi
koderzy, graficy i muzycy (którzy zaistnieli na scenie dzięki Mahoney&Kaktus
i ich Sound Trackerze). Zaczynają być organizowane pierwsze copy-party
z myślą tylko i wyłącznie o scenie. Oprócz konkursów (tzw. compotów) na naj-
lepsze demo, są wprowadzone konkursy na najlepszą grafikę oraz muzykę (moduł).
Nagradzane są trzy pierwsze miejsca a nagrody sponsorują sami uczestnicy
(opłatą za wstęp). Tyle wstępu teraz Hot Stuff czyli omówię co ważnego działo
się na scenie rok po roku. Opiszę tutaj tylko scenę na dwa komputery a miano-
wicie na Amigę i PC choć nie należy zapominać, że scena istniała także na
Atari 65XE, C-64, Atari Falcon, a nawet na Super Nintendo (!!!).
CEBIT'90 by RED SECTOR --- do 1990 roku grupa ta miała w swoich zbiorach najlepsze demo CEBIT90. To kontynuacja tego sukcesu. Wypełniane wektory, obiekty z gwiezdnych wojen (dotychczas były to tylko sześciany i jemu podobne), dość dobra grafika i wspaniała muzyka Romeo Knight z modułem "Cream of the Earth". Od tego demka zaczął się prawdziwy boom na wektory, które są obecne aż do dziś. Jedyną wadą dema, które było przejściowym stadium megadema był czas trwania - 40 minut. *** code by Delta ***
MEGADEMO 2 by CRYPTOBURNERS --- Jedno z ostatnich dem typu mega. Dość dobry kod (wektorki są szybsze niż u RSI), pierwszy w świecie falujący Copper bar ale sam charakter dema (mega) powoduje, że jest ono dość nurzące. Dobrą muzykę zapewnił wchodzący na scenę Moby. *** code by Heatseeker, Tec ***
HUNT FOR THE RED OCTOBER by CRYPTOBURNERS --- wyróżniło się głównie za sprawą pierwszego w historii lotu nad obiektami wektorowymi oraz wspaniałą muzyką by Moby "Klisje paa klisje" *** code by Tec ***
MENTAL HANGOVER by SCOOPEX --- to, co przede wszystkim wyróżniło to demo i uczyniło najlepszym w tym roku to fakt, że jest to pierwsze w świecie trackmo, tzn. muzyka jest jedna, zgrana z demem a przejŚcia między efektami są płynne. Gdyby nie SCOOPEX to chyba do dziś byśmy musieli patrzeć na MEGAdema. Ale demo posiada również znakomite efekty, np. pierwszy wektorowy skroll czy też pierwsze w świecie teksturowane wektory (operacje na 2 wymiarowym brushu). Dobra grafika i muzyka *** code by Slayer***
BEST MUSICANS
1.)Romeo Knight/RSI
2.)Dr.Awesome/Crusaders
3.)4Mat/Anarchy
4.)Tip&Mantronix/Phenomena
5.)Moby/Cryptoburners
BEST GRAFIX
1.)Reward/Scoopex
2.)Uno/Scoopex
3.)Joe/Scoopex
4.)Dark/RSI
5.)Golem/Anarchy
BEST DEMOGROUP
1.)Scoopex
2.)RSI inc.
3.)Cryptoburners
4.)Phenomena
5.)Kefrens
BEST DEMO
1.)Mental Hangover/Scoopex
2.)Cebit'90/RSI inc.
3.)Hunt of the Red October/Cryptoburners
4.)Freddy is Back/Paradox
5.)Megademo VIII /Kefrens
ENIGMA by PHENOMENA --- teoretycznie uważane za najlepsze demo tego roku (Hardwired wypuszczony został 28.12.91) dopracowane (jak na tamte czasy of korz) tracmo z jedną muzyką (co w tamtych czasach nie było takie oczywiste) pierwszy w świecie lot wektorowy z cieniowanymi wektorami, kula z punktów, raytracing to te efekty, które wzbudziły uznanie (o dziwo demo ma fatalną grafikę, co nie przeszkodziło grafikowi Uno do zajęcia wysokich lokat w magazynach). Demo to oglądane dzisiaj wzbudza śmiech jest po prostu nudne. ***code by Azatoth ***
SUBSTANCE by QUARTEX --- To z kolei jest najlepsze demo plikowe tamtego okresu. Co było takiego w tej plikówce? Przede wszystkim muzyka oraz grafika: Moby i Mack (to właśnie z tego dema pochodzi moduł Knulla Kuk). Do tego oczywiście doszedł wspaniały kod Corto (któremu nawiasem mówiąc wróżono karierę, ale było to jego ostatnie demo, ponieważ za nielegalną działalność poszedł to Jail) a więc wektorowy skroll i pierwszy w świecie fraktalny krajobraz (nieruchomy comanche na pc powstał rok później) *** code by Corto ***
ALPHA & OMEGA by PMC --- Bardzo dobrze dopracowane demo z wspaniałą muzyką (według mnie drugą w tym roku). Wektorowe fraktale, tunel wektorowy (mania tuneli z piksli, ten był pierwszy) symulator lotu wewnątrz statku kosmicznego *** code by Cocy ***
CUBE'O'MATIC by SPREADPOINT --- demko praktycznie bez grafiki, z taką sobie muzyką i z tylko jednym efektem. Więc co ono tutaj robi? Otóż co to był za efekt: pierwszy w świecie teksturowany sześcian dodatkowo cieniowany (flatem), na jednej ze ścian skroll a na innej pierwsze w świecie liczone w czasie rzeczywistym fraktale *** code by Buddha ***
ODYSSEY by ALCATRAZ --- 1st place on THE PARTY (najważniejsza scenowa impreza od 1991). Pierwszy wektorowy film trwający 40 minut (5 dyskietek) za pierwszym razem oglądany może się podobać, ale potem staje się nudny. Najlepiej zachowała się do dziś ścieżka dzwiękowa - jest krótko mówiąc dobra. *** code by ???
HARDWIRED by SILENTS --- 2nd place on THE PARTY, uważane przez wszystkich za najlepsze demo tego roku a wielu magazynach na pierwszym miejscu przetrwało do 1993. Demo rozpoczyna się nastrojową czołówką, dużo dobrych nowych i szybkich efektów (glenzy, odbijające się kulki) dość dobra muzyka *** code by The Spy, Deftronic ***
3D DEMO by ANARCHY --- 3th place on THE PARTY, uważane przeze mnie za najlepsze demko tego okresu. Co było w tym demku: wspaniała, najlepsza w tym roku muzyka Mad Freaka (nawiasem mówiąc jedna z najlepszych w historii sceny i nie tylko), super kod , wspaniały raytracing, demko zrobione z jajem (wspaniała imitacja zawieszenia systemu) *** code by Hannibal ***
VOYAGE by RAZOR 1911 ---wielki przegrany tego party. Super demo, powinno zająć conajmniej 2nd place. No, ale cóż. Kod wyprzedził swoją epokę o 3 lata - wektorowe, cienowane specjalną techniką obiekty pokazały się dopiero w 1994. Co tu dużo pisać, to demo trzeba zobaczyć a muzyka w tym demie jest zabójcza. *** code by ??? ***
BEST MUSICANS
1.)Mad Freak/Anarchy
2.)Moby/Cryptoburners
3.)4Mat/Anarchy
4.)Tip&Mantronix/Phenomena
5.)Dr.Awesome/Crusarders
BEST GRAFIX
1.)Mack/Melon Design
2.)Fairfax/Offence
3.)Iridon/Shining
4.)Walt/Melon Design
5.)Cougar/Sanity
BEST DEMOGROUP
1.)Anarchy
2.)Alcatraz
3.)Phenomena
4.)Silents
5.)Kefrens
BEST DEMO
1.)3D Demo/Anarchy
2.)Alpha&Omega/PMC
3.)Substance/Quartex
4.)Hardwired/Silents
5.)Enigma/Phenomena
HUMAN TARGET by MELON DESIGN --- demo to było rewalacją ze względu na oryginalny design. Wszędzie pojawiał się znak firmowy animowany wektorowo (później inne grupy próbowały to skopiować ale to już nie to samo). W demku jest wspaniała muzyka techno Statica oraz bardzo mało efektów, ale te, które są mogą budzić zachwyt i uznanie. Są niesamowicie płynne i dopracowane. Wspaniała robota kodera, który krótko po tym demie przeszedł na PCeta (razem z Audiomonsterem jako jedni z pierwszych) *** code by Performer***
GUARDIAN DRAGON II by KEFRENS --- kolejna super produkcja Kefrensów. Tym razem nowy koder Laxity pokazał, jak powinno się robić dema. Rewelacyjna grafika i bardzo dobra muzyka S.L.L (o dziwo większość jego modułów nie nadaje się do słuchania). Świetnie skalowane bliterem obrazki, glenzy lepsze niż w Hardwired, piękny wektorowy Świat. Ale co Kefrensi i Laxity pokażą rok później - to dopiero będzie show *** code by Laxity ***
WAYFARER by SPACEBALLS --- 1st place Gathering. Demo z fabułą. Co prawda znacznie lepiej strawną niż w Odyssey, lecz ja za tym nie przepadam. Ale demko wygrało duże party (niesłusznie - D.O.S jest lepszy) a poza tym Lone Starr, koder tego dema, to twórca State of the Art. Ponadto wprowadził on do dem zwyczaj wstawiania tzw. Comemrcial break. *** code by Lone Starr ***
D.O.S by ANDROMEDA --- 2nd place Gathering. Jedne z najlepszych w tym roku (jeŚli nie najlepsze). Co tu dużo pisać - Lord Interface skomponował najlepszą w tym roku i jedną z lepszych w historii ścieżkę dźwiękową. Demo jest zrealizowane w trybie CLI w 640x240 i chodzi niesamowicie płynnie (wiele dzisiejszych brzydszych obiektów chodzi wolniej na A1200 030-50). Co na to dzisiejszy koderzy (dziś królują tryby 160x120 w 3 klatkach na sekundę)? *** code by MR.HYDE and DR.JEKYLL ***
SOUND VISION by REFLECT --- 1st place Assembly. To demko można nazwać Enigmą roku 1992. Kod stoi na bardzo wysokim poziomie (metamorfoza napisów, cienowany świat wektorowy z latającym światłem, super transformowane wzorki i wiele innych), dość dobra grafika i znów super muzyka (czy dzisiejsi muzycy mają skopany słuch? Dlaczego w dzisiejszych demach dominują bulgoty zamiast muzyki?) *** code by Zeque ***
WICKED SENSATION by TRSI --- Słynny Red Sector powraca (patrz 1987-90). Zacznę od muzyki - znowu kopie tyłki. Romeo Knight (wielki comeback) daje tu pokaz swoich wielkich możliwości (muzyka w creditsach cool). Grafika - w skrócie powiem, że pod względem grafiki to demo było najlepsze w tym roku, najlepsze do tego roku i jedne z najlepszych w historii - grafik Peachy. Koder nie odstawał od nich, dużo dobrych i nowych efeków. *** code by Waynie Mendoza ***
WORLD OF COMMODORE by SANITY --- Chaos strikes back. Mimo, że zakodowane w 1992 działa i na A1200 bez problemu. Do super efektów to min. pierwszy w świecie zooming tekstury i wiele innych nowych dopracowanych do ostatniego pixla. Muzyka (Jester i Bit Arts ) co nie jest dziwne - ścina z nóg. *** code by Chaos ***
3D DEMO II by ANARCHY --- 2nd place THE PARTY. Co dziwne, jest to demo plikowe (co jak na tamte czasy było dość dziwne). Ale co w środku: Hannibal, Mad Freak, Slash a więc ci sami, co w części pierwszej. Perfekcyjne demo z niesamowitym kodem, wieloma rekordami i odlotowym modułem techno. Jest to ostatnie demo Anarchy (wkrótce się rozpadło) ale i najlepsze. Dlaczego nie wygrało party? No cóż, State of the Art zaskoczył i ich. *** code by Hannibal ***
STATE OF THE ART by SPACEBALLS --- 1st place THE PARTY. Najlepsze demo 1992 roku. Więcej, gdyby to demo nie wyszło w 1992 a przeleżało do dziś i zostało puszczone na jakimś party (PC-Pentium 133, Amiga A1200 060 50) na A500 to i tak by wygrało. Co więc było takiego w tym demie? WłaŚciwie nie jest to demo a teledysk techno. Tańczące wektorowe postacie, w tle efekty i wszystko idealnie zgrane z muzyką. Wszystko to sprawia wrażenie normalnego teledysku jaki możemy oglądać w MTV czy VIVA. *** code by Lone Starr ***
BEST MUSICANS
1.)Lord Interface/Andromeda
2.)Moby/Sanity
3.)Jester/Sanity
4.)Romeo Knight/Masque
5.)Audiomonster/Melon Design
BEST GRAFIX
1.)Peachy/TRSI
2.)Facet/Anarchy
3.)Mack/Melon Design
4.)Cougar/Sanity
5.)R.W.O/Kefrens
BEST DEMOGROUP
1.)Anarchy
2.)Andromeda
3.)Melon Design
4.)Spaceballs
5.)Sanity
BEST DEMO
1.)State of the Art/Spaceballs
2.)D.O.S/Andromeda
3.)Guardian Dragon II/Kefrens
4.)World of Commodore/Sanity
5.)Human Target/Melon Design
